✨Tâm (Phật giáo)

Tâm (Phật giáo)

:''Bài này nói về tâm trong Phật học, xin xem thêm các nghĩa khác của chữ tâm (định hướng) phải | Chữ Hán tâm thường là đề tài cho [[thư pháp Thiền tông]] Tâm (zh. xīn 心, en. mind, ja. shin, sa. citta, hṛdaya, vijñāna), là một thuật ngữ quan trọng của đạo Phật, có nhiều nghĩa:

Tâm được xem đồng nghĩa với Mạt-na (sa. manas, thức, suy nghĩ, phân biệt) và Thức (sa. vijñāna). Tâm chỉ toàn bộ sinh hoạt và hiện tượng của tâm trí.

Trong luận A-tì-đạt-ma-câu-xá, tâm được xem như một thể riêng biệt, trên thể đó thế giới hiện tượng xuất hiện.

Trong Duy thức tông, tâm được xem là A-lại-da thức (sa. ālayavijñāna, còn được gọi là Tạng thức), gốc của tất cả mọi hiện tượng tâm thức. Theo quan điểm này, thì toàn bộ vũ trụ này chính là "tâm thanh tịnh". Nhiều quan điểm cho rằng tâm này chính là "vô thủy vô minh", vô minh nguyên thủy của Phật tính và là thực tại tối thượng của mọi hiện tượng nhị nguyên.

Tổng quát, người ta có thể phân biệt sáu loại tâm:

Nhục đoàn tâm (zh. 肉團心), trái tim thịt; Tinh yếu tâm (zh. 精要心), chỉ cái tinh hoa cốt tuỷ; Kiên thật tâm (zh. 堅實心), chỉ cái tuyệt đối, cái Chân như của các Pháp. :Ba loại tâm trên được dịch từ danh từ hṛdaya của Phạn ngữ; Tập khởi tâm (zh. 集起心, citta), là thức thứ 8, A-lại-da thức (sa. ālayavijñāna); Tư lượng tâm (zh. 思量心), là thức thứ 7, Mạt-na (sa. manas); Duyên lự tâm (zh. 緣慮心), là thức thứ sáu, ý thức (sa. manovijñāna).

Tâm trong Phật giáo nguyên thủy do đức Phật Thích Ca thuyết là cái biết của 6 căn: mắt,tai, mũi, miệng, thân và ý thức. Tất cả 6 căn này hợp lại được gọi là Tâm ( tâm không có tâm căn mà chỉ là quả của ý căn.

Phật đối thoại với A-nan về Tâm

👁️ 64 | ⌚2025-09-16 22:26:15.551

QC Shopee
Để đáp ứng nhu cầu nghiên cứu, tìm hiểu của bạn đọc về giá trị lịch sử, văn hóa... của chùa Phật Tích, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật xuất bản cuốn
:''Bài này nói về tâm trong Phật học, xin xem thêm các nghĩa khác của chữ tâm (định hướng) phải | Chữ Hán _tâm_ thường là đề tài cho [[thư pháp Thiền tông]] **Tâm** (zh.
nhỏ|Tượng minh hoạ [[Đức Phật Chuyển Pháp Luân tại Bảo tàng khảo cổ học Sarnath của Ấn Độ vào thế kỷ 3-5]] **Phật giáo** (tiếng Hán: 佛教 - tiếng Phạn: बुद्ध धर्म - IAST: _Buddha
nhỏ|Bức ảnh này trích trong một chương về [[Ấn Độ trong cuốn _Câu chuyện về các quốc gia của Hutchison_, mô tả Ajatashatru đến thăm Đức Phật để giác ngộ tội lỗi của mình.]] **Phật
nhỏ|phải|Tượng Phật ở [[chùa Long Sơn (Nha Trang)|chùa Long Sơn Nha Trang, dựng năm 1963. Pho tượng này có đặc điểm là khuôn mặt của Đức Phật được tạc theo nét mặt người Việt]] **Phật
Hiện vẫn chưa định được chính xác thời điểm đạo Phật bắt đầu truyền vào Việt Nam và **Phật giáo Việt Nam** đã thành hình như thế nào. Một nghiên cứu cho rằng đạo Phật
Theo một số tài liệu nghiên cứu gần đây thì giữa Thế giới Phật giáo và nền văn minh Phương Tây đã có những cuộc gặp gỡ cách hàng ngàn năm. Thế nhưng chỉ sau
nhỏ|phải|Một ấn phẩm Phật giáo tại Lào, có chú thích bằng tiếng Anh **Phật giáo hiện đại** (_Buddhist modernism_ hay _Neo-Buddhism_) là những phong trào Phật giáo tân thời dựa trên sự diễn giải lại
Phật Tích - Trung Tâm Phật Giáo Cổ Nhất Ở Việt Nam Cuốn sách Phật Tích - Trung tâm Phật giáo cổ nhất ở Việt Nam là một công trình nghiên cứu sâu sắc về
Chùa Phật Tích (Phật Tích tự) còn gọi là chùa Vạn Phúc (Vạn Phúc tự), là một ngôi chùa nằm ở sườn phía Nam núi Phật Tích (còn gọi là núi Lạn Kha, Non Tiên),
Tác giả: Andrew Skilton Người dịch: Thích Thiện Chánh Năm xuất bản: 2025 Số trang: 304 Nhà phát hành: Alpha Books Nhà xuất bản: Thế Giới Kích thước: 16 x 24 cm Hình thức: Bìa
Đạo Phật có một lịch sử phát triển rất thăng trầm trong suốt hơn 2.500 năm; lan tỏa từ Ấn Độ ra khắp nơi trên thế giới. Do đó, việc hình thành các bộ phái
**Kinh điển Phật giáo** có số lượng cực kỳ lớn, thậm chí xưa lấy 84.000 để ước chừng tượng trưng về số lượng pháp uẩn. Kinh văn Phật giáo truyền miệng hoặc được viết ở
Tượng [[Thích-ca Mâu-ni tu khổ hạnh theo phong cách Phật giáo Hy Lạp hóa, khoảng thế kỷ thứ 2–3, Gandhara (nay thuộc miền đông Afghanistan), Bảo tàng Lahore, Pakistan.]] **Phật giáo Nguyên thủy**, còn gọi
**Động vật trong Phật giáo** chỉ về quan niệm của Phật giáo về các loài động vật, trong đó có lý thuyết về bảo vệ quyền của động vật thông qua quan niệm "_Chúng sinh
nhỏ|phải|Thai tạng giới [[Mạn-đà-la ()]] nhỏ|phải|Vòng Pháp luân **Nghệ thuật Phật giáo** là sự phản ánh các khái niệm trong đạo Phật dưới các hình thức nghệ thuật khác nhau – nhất là các lĩnh
Nhật Bản là quốc gia có số lượng Phật tử chiếm 34,9% dân số, có khoảng 377,000 tăng sĩ (2014). Có ngôi chùa gỗ cổ nhất thế giới Hōryūji (Pháp Long Tự). nhỏ|Chùa [[Yakushiji ở
**Biến cố Phật giáo 1963**, còn được gọi là **sự kiện đàn áp Phật giáo 1963, pháp nạn Phật giáo Việt Nam 1963 **hay gọi đơn giản là **phong trào Phật giáo 1963 **là một
nhỏ|phải|Tượng Chư thiên dâng lễ Phật tại Khu du lịch Suối Tiên năm 2012 **Tín tâm Phật pháp** (_Buddhist devotion_, có thể được dịch bằng các thuật ngữ tiếng Phạn hoặc tiếng Pali như _Saddhā_,
nhỏ|phải|Bánh xe Pháp luân **Biểu tượng Phật giáo** (_Buddhist symbolism_) là việc sử dụng các biểu tượng (_pratīka_) như một phương pháp thể hiện nghệ thuật nhằm trình bày các phương diện triết lý Phật
Đức Phật Thời Tiền Phật Giáo - Trí Tuệ Từ Những Giáo Lý Sơ Khai “Đức Phật Thời Tiền Phật Giáo - Trí Tuệ Từ Những Giáo Lý Sơ Khai” là bản dịch từ một tập
Nhiếp loại học là tài liệu học tập Triết học Phật giáo. Ngoài ra còn phù hợp với những ai muốn tìm hiểu sâu thêm về Phật giáo, cần tiến sâu hơn vào nội hàm
Vì Sao Phật Giáo Giàu Chân Lý ------------   VÌ SAO PHẬT GIÁO GIÀU CHÂN LÝ? Đạo Phật dưới góc nhìn khoa học và triết học Tự cứu chính mình với Vì sao Phật giáo
nhỏ|Trụ sở Giáo hội Phật giáo Việt Nam tại chùa Quán Sứ, Hà Nội **Giáo hội Phật giáo Việt Nam** là tổ chức Phật giáo toàn quốc của Việt Nam, là đại diện Tăng, Ni,
**Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất** (viết tắt là **GHPGVNTN**), thành lập vào tháng 1 năm 1964, là một trong những tổ chức Phật giáo tại Việt Nam, từng được nhà nước Việt
nhỏ|250x250px|Theo [[Mahavamsa, Đại bảo tháp ở Anuradhapura, Sri Lanka (khoảng 140 BCE).]] nhỏ|[[Tượng phật Avukana từ thế kỷ thứ 5.]] nhỏ| Bức tượng bằng đồng mạ vàng của [[Bồ Tát|Bồ tát Tara, từ thời Anuradhapura
**Chấn hưng Phật giáo** hay **Công cuộc Chấn hưng Phật giáo Việt Nam** là một phong trào vận động cho sự phục hưng Phật giáo nhằm tìm lại các giá trị truyền thống và phát
Đức Phật thời tiền Phật giáo   [ThaiHaBooks] “Đức Phật thời tiền Phật giáo: Trí tuệ từ những giáo lý sơ khai” là bản dịch từ một tập các bài kinh kệ Phật giáo cổ thường được
Vì sao Phật giáo giàu chân lý Tác giả Robert Wright ---- VÌ SAO PHẬT GIÁO GIÀU CHÂN LÝ? Đạo Phật dưới góc nhìn khoa học và triết học Tự cứu chính mình với Vì
Tác giả: Lâm Kiến Đức Người dịch: Phạm Hoài Phong Năm xuất bản: 2025 Số trang: 631 Nhà xuất bản: Dân Trí Kích thước: 16 x 24 cm Hình thức: Bìa mềm   Tâm Thức
Vì Sao Phật Giáo Giàu Chân Lý ------------   VÌ SAO PHẬT GIÁO GIÀU CHÂN LÝ? Đạo Phật dưới góc nhìn khoa học và triết học Tự cứu chính mình với Vì sao Phật giáo
VÌ SAO PHẬT GIÁO GIÀU CHÂN LÝ?   Tác giả: Robert Wright Công ty phát hành: Saigon Books Mã sản phẩm: 8935278601845 Nhà xuất bản: NXB Thế Giới Kích thước: 14 x 20,5 cm Số
Sách - Vì Sao Phật Giáo Giàu Chân Lý Tác giả: Robert Wright Người dịch: Du Lê Công ty phát hành: Saigon Books Nhà xuất bản: NXB Thế Giới Năm phát hành: 2022 Số trang: 420 Kích thước: 14 x 20.5 cm
I. GIỚI THIỆU VÌ SAO PHẬT GIÁO GIÀU CHÂN LÝ? Đạo Phật dưới góc nhìn khoa học và triết học Tự cứu chính mình với Vì sao Phật giáo giàu chân lý? Robert Wright lập
phải|nhỏ|305x305px|Bản đồ các trung tâm địa lý chính của các trường phái Phật học lớn ở Nam Á, vào khoảng thời gian [[Huyền Trang du hành đến vào thế kỷ VII.
* Màu đỏ: trường
thumb|Tháp Phước Duyên thuộc [[chùa Thiên Mụ - biểu tượng đặc trưng ở Thừa Thiên Huế]] **Tháp** (chữ Hán: 塔) còn được gọi là **bảo tháp** (bửu tháp), **Phật tháp** hay **tháp chùa** là công
Vì Sao Phật Giáo Giàu Chân Lý ------------   VÌ SAO PHẬT GIÁO GIÀU CHÂN LÝ? Đạo Phật dưới góc nhìn khoa học và triết học Tự cứu chính mình với Vì sao Phật giáo
Giới thiệu tác giả Tiến sĩ Gil Fronsdal hiện đang giảng dạy Thiền tại Insight Meditation Center ở Redwood City, California, Hoa Kỳ. Ông thực hành Phật giáo theo tông phái Thiền tông Tào Động
Vì Sao Phật Giáo Giàu Chân Lý - Why Buddhism Is True Tự cứu chính m.ình với Vì sao Phật giáo giàu chân lý? Robert Wright lập luận rằng tâm trí con người được thiết
VÌ SAO PHẬT GIÁO GIÀU CHÂN LÝ? Đạo Phật dưới góc nhìn khoa học và triết học Tự cứu chính mình với Vì sao Phật giáo giàu chân lý? Robert Wright lập luận rằng tâm
VÌ SAO PHẬT GIÁO GIÀU CHÂN LÝ? Đạo Phật dưới góc nhìn khoa học và triết học Tự cứu chính mình với Vì sao Phật giáo giàu chân lý? Robert Wright lập luận rằng tâm
  Vì Sao Phật Giáo Giàu Chân Lý - Why Buddhism Is True Tự cứu chính mình với Vì sao Phật giáo giàu chân lý? Robert Wright lập luận rằng tâm trí con người được
“Đức Phật thời tiền Phật giáo: Trí tuệ từ những giáo lý sơ khai” là bản dịch từ một tập các bài kinh kệ Phật giáo cổ thường được coi là một trong những giáo
**Kinh điển Phật giáo sơ kỳ** (thuật ngữ tiếng Anh: _Early Buddhist texts_ - **EBT**), hay **Kinh văn Phật giáo sơ kỳ**, là một khái niệm học thuật để chỉ hệ thống các kinh văn
Về tác giả – Đại sư Tinh Vân Đại sư Tinh Vân, pháp danh Hsing Yun, thế danh Lý Quốc Thâm, là một trong những nhà lãnh đạo Phật giáo có tầm ảnh hưởng lớn