✨Pháp chủ
Pháp chủ (chữ Hán: 法主) danh xưng đầy đủ là: Pháp chủ Hội đồng Chứng minh (chữ Hán: 越南佛教教會證明理事會法主) hay Thiền gia Pháp chủ (chữ Hán: 禪家法主) là ngôi vị cao nhất đứng đầu Giáo hội Phật giáo Việt Nam, tương tự ngôi vị Tăng thống trong một số giáo hội khác.
Pháp chủ Giáo hội Phật giáo Việt Nam
Pháp chủ danh xưng đầy đủ là Pháp chủ Hội đồng Chứng minh, là tôn hiệu cao nhất đứng đầu Giáo hội Phật giáo. Hiện nay, chức vụ Pháp chủ dùng để gọi người lãnh đạo cao nhất của Giáo hội Phật giáo Việt Nam. Pháp chủ là người đứng đầu Hội đồng Chứng minh, thay mặt Hội đồng Chứng minh ban hành các Giáo chỉ, các văn bản quan trọng nhất, đại diện cho Giáo hội trong các hoạt động đối ngoại. Ngôi vị Pháp chủ chỉ được suy tôn bởi Đại hội Phật giáo toàn quốc và là ngôi vị tại vị suốt đời.
Từ khi thành lập vào 1981 đến nay, Giáo hội Phật giáo Việt Nam đã suy tôn các vị Pháp chủ của Hội đồng chứng minh:
Trụ sứ của các đời Pháp chủ
Từ khi thành lập Giáo hội năm 1981, Đức Pháp chủ đệ nhất Thích Đức Nhuận và Đức Pháp chủ đệ nhị Thích Tâm Tịch trú tại chùa Quán Sứ là trụ sở chính của Giáo hội Phật giáo Việt Nam.
Đại hội Phật giáo Toàn quốc khóa VI vào tháng 11 năm 2007 đã suy tôn Đức Đại lão Hòa thượng Thích Phổ Tuệ lên ngôi vị Pháp chủ. Mặc dù ở ngôi vị Pháp chủ nhưng Đại lão Hòa thượng Thích Phổ Tuệ không trú tại chùa Quán sứ - Trụ sở Giáo hội Phật giáo Việt Nam, mà vẫn trụ trì ở chùa Viên Minh (chùa Ráng) Phú Xuyên, Hà Nội.
Theo Quy chế hoạt động của Ban Thường trực Hội đồng Chứng minh GHPGVN tu chỉnh lần thứ nhất, Văn phòng của Đức Pháp chủ đệ tứ được đặt tại Việt Nam Quốc Tự - TP.HCM, Văn phòng Ban Giám luật (trước đây là Hội đồng Giám luật) đặt tại chùa Vĩnh Nghiêm - Q.3, TP.HCM. Trú xứ của Trưởng lão Hoà thượng Thích Trí Quảng vẫn tại chùa Huê Nghiêm (Thành phố Thủ Đức, TP.HCM).
Quyền Pháp chủ Hội đồng Chứng minh
Trong Điều 17 - Hiến chương Giáo hội Phật giáo Việt Nam có ghi: "Trong thời gian của nhiệm kỳ, nếu Đức Pháp chủ khuyết vị thì Ban Thường trực Hội đồng Chứng minh cung thỉnh một trong các vị Phó Pháp chủ đảm nhiệm Quyền Pháp chủ và thông báo Hội đồng Chứng minh, Hội đồng Trị sự biết để suy tôn trong Hội nghị Thường niên gần nhất của Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam."
Năm 1993 và năm 2005, sau khi hai vị Đệ Nhất và Đệ Nhị Pháp chủ viên tịch, Giáo hội đã không suy tôn Quyền Pháp chủ nào mà đợi đến Đại hội kế tiếp của Giáo hội (vào năm 1997 và năm 2007) mới suy tôn một vị Pháp chủ kế vị.
Năm 2021, ngay sau khi Đức Đệ Tam Pháp chủ Thích Phổ Tuệ viên tịch, nhân dịp lễ tưởng niệm tuần thất thứ 6 Đức Pháp Chủ tại chùa Vĩnh Nghiêm (TP.HCM), Ban Thường trực HĐCM đã tổ chức phiên họp đặc biệt để suy tôn Hoà thượng Thích Trí Quảng lên ngôi Quyền Pháp chủ. Sau đó, lễ suy tôn diễn ra sáng 31/12, tại hội nghị kỳ 6, khóa VIII (nhiệm kỳ 2017 - 2022) của Hội đồng trị sự Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam.
Thiền gia Pháp chủ Hội Phật giáo Bắc Kỳ
Trong thời kì chấn hưng Phật giáo, tại miền Bắc đã có ba vị được tôn làm Thiền gia Pháp chủ (gọi tắt là Pháp chủ), đứng đầu Hội Phật giáo Bắc Kỳ sau đổi là Giáo hội Tăng già Bắc Việt:
*Thiền gia Pháp chủ Hòa thượng Thích Thanh Hanh (1934 - 1936)
- Thiền gia Pháp chủ Hoà Thượng Thích Thanh Tường (1936): Sư thế danh là Đinh Xuân Lạc (1858-1936), trụ trì chùa Vũ Thạch quận Hoàn Kiếm và chùa Trầm huyện Chương Mĩ, Hà Nội. *Thiền gia Pháp chủ Hòa thượng Thích Mật Ứng (1951 - 1952)
Phó Pháp chủ Giáo hội Phật giáo Việt Nam
Phó Pháp chủ là một giáo phẩm cao cấp chỉ đứng sau Pháp chủ trong Hội đồng Chứng minh, thường dành cho các Hòa thượng có tuổi hạ cao, uy tín trong Giáo hội, là thành viên Hội đồng Chứng minh. Các vị này thường được thỉnh đi chứng minh các sự kiện trọng đại của Phật giáo, tham dự các buổi lễ quan trọng; tham khảo và hỏi ý kiến trước khi thông qua các quyết định quan trọng cho Giáo hội Phật giáo; được thỉnh chủ trì, chứng minh trong các giới đàn; thường được ngồi tại vị trí trang trọng nhất của Lễ đài, sự kiện.
Phó Pháp Chủ kiêm Giám luật là một danh vị nhầm để suy cử cho các vị Hoà thượng tinh thông giáo điển đặc biệt là giới luật và hành trì nhầm để tôn vinh những đống góp đặc biệt của các ngài.
Phó Pháp Chủ kiêm Chánh Thư ký là một danh vị nhầm để suy cử cho vị Hòa thượng đảm trách vai trò thư kí của ban Thường trực Hội đồng Chứng minh.
Dưới đây là tổng hợp các Phó Pháp chủ từ khi thành lập Giáo hội Phật giáo Việt Nam năm 1981 đến nay:
Chư Tôn Hoà thượng Pháp Chủ - Phó Pháp chủ còn tại thế
