✨Lưu Thủ Quang

Lưu Thủ Quang (, ? - 12 tháng 2 năm 914 Lưu Nhân Cung cuối cùng đã ly khai Lý Khắc Dụng và trở thành một quân phiệt độc lập vào năm 897. Lưu Thủ Quang có một anh là Lưu Thủ Văn, và một em trai là Lưu Thủ Kì (劉守奇). Vào khoảng năm 903, Lưu Nhân Cung bổ nhiệm Lưu Thủ Quang làm thứ sử Bình châu (平州, nay thuộc Tần Hoàng Đảo, Hà Bắc). Trong một dịp, khi tù trưởng Khiết Đan Da Luật A Bảo Cơ phái con rể Thuật Luật A Bát (述律阿缽) đi đánh Bình châu, Lưu Thủ Quang đã giả vờ cầu hòa với Khiết Đan và thiết tiệc Thuật Luật A Bát và các chỉ huy chủ chốt khác của quân Khiết Đan; Lưu Thủ Quang đã cho quân phục kích và bắt giữ các chỉ huy Khiết Đan trong bữa tiệc, đưa họ vào trong thành, buộc Khiết Đan phải bỏ tiền chuộc.

Đoạt quyền của cha

Khoảng năm 907 hoặc trước đó, Lưu Thủ Quang thông gian với ái thiếp của cha là La thị. Khi biết chuyện, Lưu Nhân Cung đã phạt đánh Lưu Thủ Quang, đuổi ông khỏi gia đình, và không còn công nhận ông là con. Vào mùa hè năm 907, khi một quân phiệt hùng mạnh là Tuyên Vũ tiết độ sứ Chu Toàn Trung (trị sở nay thuộc Khai Phong, Hà Nam) phái bộ tướng Lý Tư An (李思安) suất quân tiến công U châu (thủ phủ của Lữ Long), Lưu Nhân Cung đang ở tại quán trên Đại An Sơn (大安山), còn phủ thành thì không chuẩn bị nên đã gần như thất thủ. Lưu Thủ Quang đã tập hợp một đội quân và bảo vệ thành; sau đó đánh bại Lý Tư An và buộc Tuyên Vũ quân phải triệt thoái. Sau đó, Lưu Thủ Quang xưng là tiết độ sứ và phái các thủ hạ Nguyên Hành Khâm và Lý Tiểu Hỉ (李小喜) đi tiến công quán của cha trên Đại An Sơn. Lưu Nhân Cung cố gắng kháng cự, song Lý Tiểu Hỉ đã đánh bại và bắt giữ Lưu Nhân Cung. Lưu Thủ Quang tiến hành quản thúc cha, giết chết nhiều thuộc quan và nô bộc mà ông không ưa. Đáp lại, Lưu Thủ Kì và cháu ngoại của Lưu Nhân Cung là Vương Tư Đồng (王思同) cùng tuần kiểm sứ Lý Thừa Ước (李承約) chạy trốn đến Hà Đông.

Khi hay tin Lưu Thủ Quang lật đổ cha, Lưu Thủ Văn đang giữ chức Nghĩa Xương tiết độ sứ. Lưu Thủ Văn cũng xin làm chư hầu của Hậu Lương và đem quân tiến công Lưu Thủ Quang. Quân đội hai bên lâm vào thế bế tắc trong một khoảng thời gian. Lưu Thủ Quang cũng lệnh cho binh sĩ của Yên phải xăm hình lên mặt.

Cùng năm 911, vua Đại Nhân Soạn của vương quốc Bột Hải phái quân đánh chiếm lại Liêu Đông phủ (bán đảo Liêu Đông) từ nước Yên của vua Lưu Thủ Quang. Liêu Đông vương từ phía tây trở về cai trị Liêu Đông phủ.

Lưu Thủ Quang cũng bố trí quân lính để tiến công Nghĩa Vũ, bất chấp lời phản đối của Phùng Đạo, Phùng Đạo bị tống giam song sau đó đã trốn thoát đến Tấn. Đến khi quân Yên tiến công Nghĩa Vũ, Vương Xử Trực đã cần viện Tấn. Đáp lại, Lý Tồn Úc phái Chu Đức Uy hợp binh với quân Triệu và quân Nghĩa Vũ vào mùa xuân năm 912 để tiến công Yên.

Lưu Thủ Quang cầu viện Hậu Lương Thái Tổ, Hậu Lương Thái Tổ quyết định thân chinh đến cứu viện. Tuy nhiên, hoàng đế Hậu Lương đã bị tướng Tấn là Lý Tồn Thẩm đánh bại và buộc phải triệt thoái, sau đó Thái Tổ lâm bệnh nặng và không thể cứu viện cho Lưu Thủ Quang nữa. Trong khi đó, Lưu Kế Uy bị thuộc hạ là Trương Vạn Tiến (張萬進) ám sát, Trương Vạn Tiến sau đó quy phục Hậu Lương.

Năm 912, Lý Tồn Úc phát động chiến dịch tấn công nước Đại Yên của Lưu Thủ Quang. Trong chiến dịch đó, Lý Tự Nguyên được giao nhiệm vụ tấn công vào Doanh châu, và buộc thứ sử châu này là Triệu Kính phải đầu hàng. Lưu Thủ Quang cử tướng Nguyên Hành Khâm lên phía bắc đón quân cứu viện Khiết Đan của Gia Luật A Bảo Cơ. Lý Tồn Úc cử Lý Tự Nguyên dẫn quân ngăn chặn Nguyên Hành Khâm.

Trong các trận chiến kéo dài suốt năm 912 và đầu năm 913, Chu Đức Uy và các tướng Tấn khác dần dần chiếm được các thành của Yên, bắt được các tướng Yên là Đan Đình Khuê (單廷珪) và Nguyên Hành Khâm, sĩ khí quân Yên suy sụp. Đến mùa hè năm 912, Chu Đức Uy đã bao vây U châu. Lưu Thủ Quang gửi một bức thư với lời lẽ khiêm nhường nhằm cầu hòa, song bị Chu Đức Uy nhạo báng.

Chu Đức Uy từ chối hòa đàm, song sau khi Lưu Thủ Quang tiếp tục khẩn cần, Chu Đức Uy đã chuyển đề nghị của Lưu Thủ Quang cho Lý Tồn Úc. Trong khi đó, Lưu Thủ Kì và Dương Sư Hậu tiến vào lãnh thổ Triệu nhằm buộc Chu Đức Uy phải bỏ chiến dịch đánh Yên để đến cứu Triệu. Chu Đức Uy đã phái Vương Đức Minh đem quân đi cứu Triệu, song không chịu từ bỏ bao vây U châu. Sau đó, khi Lý Tồn Úc phái Trương Thừa Nghiệp đến U châu để thảo luận tình thế với Chu Đức Uy, Lưu Thủ Quang đề nghị chuyện đầu hàng với Trương Thừa Nghiệp, song Trương Thừa Nghiệp từ chối và nói rằng Lưu Thủ Quang có tiền sử nói không giữ lời. Sau đó, Chu Đức Uy đẩy lui một cuộc phản công của Lưu Thủ Quang.

Vào mùa đông năm 913, U châu lâm vào tình thế tuyệt vọng, Lưu Thủ Quang đề nghị sẽ đầu hàng nếu Lý Tồn Úc đích thân đến tiếp nhận. Chu Đức Uy do đó đã chuyển tiếp đề nghị này đến Lý Tồn Úc. Khi Lý Tồn Úc đến và cam kết rằng Lưu Thủ Quang sẽ được tha mạng nếu đầu hàng, Lưu Thủ Quang lại do dự và không làm vậy. Lý Tiểu Hỉ sau đó đã đầu hàng và tiết lộ cho quân Tấn về tình hình tuyệt vọng trong thành, quân Tấn vì thế tiến hành các cuộc tấn công ác liệt hơn nữa, kết quả là U châu thất thủ và Lưu Thủ Quang trốn chạy.

Qua đời

Lưu Thủ Quang đem theo vợ con là Lý hoàng hậu và Chúc hoàng hậu, cùng các con là Lưu Kế Tuần (劉繼珣), Lưu Kế Phương (劉繼方), và Lưu Kế Tộ (劉繼祚), cố gắng chạy đến Thương châu- nơi Lưu Thủ Kỳ đang làm tiết độ sứ. Tuy nhiên, do trời lạnh nên ông bị tê cóng và lạc đường. Khi tiến đến Yên Lạc (燕樂, nay thuộc Bắc Kinh), họ đã trải qua vài ngày không có thức ăn. Lưu Thủ Quang đã cử Chúc hoàng hậu đi xin ăn các thường dân. Khi bà xin ăn Trương Sư Tạo (張師造), Trương Sư Tạo đã nhận ra bà và buộc bà phải tiết lộ vị trí của Lưu Thủ Quang. Sau đó, Trương Sư Tạo đến bắt Lưu Thủ Quang cùng tùy tùng và giải họ đến chỗ Lý Tồn Úc.

Thoạt đầu, Lý Tồn Úc không có hành động nào nhằm trừng phạt Lý Thủ Quang hay Lý Nhân Cung, cho họ sống trong một dinh thự và ban cho quần áo, chai lọ, thực phẩm và còn đùa với Lưu Thủ Quang: "Chủ nhân sao lại tránh khách lâu vậy". Lưu Nhân Cung và vợ nhổ nước bọt và mặt Lý Tồn Úc và nói: "Nghịch tặc, phá nhà ta đến thế này đây!.

Vào mùa xuân năm 914, Lý Tồn Úc cho đưa gia quyến của Lưu Thủ Quang, gồm cả Lưu Nhân Cung qua Nghĩa Vũ và Thành Đức. Khi họ tiến đến Thành Đức, theo thỉnh cầu của Vương Dung, Lý Tồn Úc đã thời cho bỏ xiềng xích trên người Lưu Thủ Quang và Lưu Nhân Cung, cho họ tham gia một bữa tiệc do Vương Dung tổ chức. Sau khi họ trở về kinh thành Thái Nguyên của Tấn, Lý Tồn Úc đã chuẩn bị xử tử Lưu Thủ Quang và đích thân có mặt tại buổi hành quyết. Lưu Thủ Quang cầu xin tha mạnh và nói rằng Lý Tiểu Hỉ đã thuyết phục ông không đầu hàng; sau khi Lý Tiểu Hỉ quở trách ông, Lý Tồn Úc tức giận trước thái độ với chủ cũ của người này nên đã xử tử Lý Tiểu Hỉ. Lưu Thủ Quang tiếp tục cầu xin tha mạng, nói rằng: "Thủ Quang thiện kị xạ, nếu vương muốn thành bá nghiệp, sao không tha cho tôi và để tôi cống hiến?" Lý hoàng hậu và Chúc hoàng hậu quở trách ông và chấp nhận số phận, song Lưu Thủ Quang xin tha mạng cho đến những thời khắc cuối cùng. Sau khi ông bị giết, Lưu Nhân Cung bị giải đến chỗ lăng mộ của Lý Khắc Dụng và bị xử tử tại đó.