✨Lưu Kỹ

Lưu Kỹ (chữ Hán: 刘锜, ? – 1162), tên tự là Tín Thúc, là tướng lĩnh nhà Nam Tống. Ông là danh tướng của chiến thắng Thuận Xương, có cùng tên thụy Vũ Mục với Nhạc Phi.

Khởi đầu binh nghiệp

Lưu Kỹ là người Đức Thuận quân , dòng dõi nhà tướng; ông là con trai thứ 9 và con trai út của Hỗ Xuyên quân Tiết độ sứ Lưu Trọng Vũ . Kỹ có vẻ ngoài đẹp đẽ, tiếng vang như chuông, còn giỏi bắn cung. Vào lúc theo cha chinh chiến, nha môn có hộc nước đầy, Kỹ bắn trúng nó, rồi nhổ tên thì nước chảy ra, tiếp đó lại bắn tên vào đúng chỗ thủng ấy, khiến nước ngừng chảy, nên được mọi người khâm phục là giỏi. Cuối đời Bắc Tống, Kỹ nhờ Cao Cầu tiến cử, được đặc thụ Các môn chi hậu.

Tống Cao Tông lên ngôi, lục dụng hậu duệ của Lưu Trọng Vũ, nên Kỹ được triệu kiến; Cao Tông lấy làm kỳ, cho ông đặc thụ Các môn tuyên tán xá nhân, sai Tri Dân Châu , làm Lũng Hữu đô hộ. Kỹ nhiều lần đánh bại Tây Hạ, trẻ con người Hạ khóc, liền bị dọa rằng: "Lưu đô hộ đến!" Sau đó, tướng Tống là Mộ Dung Vị chiếm cứ Khánh Dương làm phản, tấn công Hoàn Châu . Tuấn mệnh cho Kỹ cứu Hoàn Châu, ông bèn để lại biệt tướng giữ Vị Châu, tự mình lên đường. Giữa đường, Kỹ nghe tin quân Kim tấn công Vị Châu, bèn để lại Lý Ngạn Kỳ ngăn chặn Mộ Dung Vị, tự mình đem quân tinh nhuệ quay về cứu Vị Châu, nhưng không kịp. Kỹ tiến lui hết lối, bèn chạy về Đức Thuận quân. Lý Ngạn Kỳ cũng trốn về Vị Châu, rồi đầu hàng quân Kim. Vì vậy Kỹ chịu biếm trật làm Tri Miên Châu kiêm Duyên biên An phủ.

Nắm giữ binh quyền

Năm Thiệu Hưng thứ 3 (1133), Kỹ được phục quan, làm Tuyên phủ tư Thống chế. Quân Kim nhổ được cứ điểm Hòa Thượng Nguyên , Kỹ cùng các tướng Tống chia nhau phòng thủ Thiểm, Thục. Gặp lúc sứ giả từ Thục trở về, khen Kỹ có tiếng tăm. Vì vậy Kỹ được triệu về, trừ quan Đái ngự khí giới , sau đó được làm Giang Đông lộ phó tổng quản. Tống Cao Tông trú ở Bình Giang , Binh sĩ của Giải Tiềm, Vương Ngạn xung đột, khiến 2 tướng đều chịu bãi binh quyền, triều đình mệnh cho Kỹ kiêm nắm cả 2 cánh quân của họ. Cánh quân của Vương Ngạn đang có tên là Tiền hộ phó quân, vốn là Bát tự quân nổi tiếng do Trương Sở chiêu mộ, mà Nhạc Phi từng là bộ tướng; cánh quân của Giải Tiềm là Thân quân mã quân. Sau khi thỉnh thị triều đình, Kỹ hợp 2 cánh quân, biên làm tiền, hậu, tả, hữu, trung và du dịch quân, cả thảy 6 quân, mỗi quân ngàn người, có 12 viên tướng chỉ huy; như thế Kỹ bắt đầu được nắm binh quyền. Sau đó, Kỹ hỗ tòng hoàng đế đến Kim Lăng.

Năm thứ 7 (1137), Kỹ được làm Hoài Nam tây lộ Chế trí phó sứ, Lư Châu trí tư; năm thứ 8 (1138), nhận lệnh đồn trú ở phủ Trấn Giang; năm thứ 9 (1139), được cất nhắc làm Quả Châu đoàn luyện sứ, Long Thần vệ Tứ Sương đô chỉ huy sứ, Chủ quản thị vệ mã quân tư.

Chiến thắng Thuận Xương

Năm thứ 10 (1140), Kỹ được sung làm Đông Kinh phó lưu thủ, Tiết chế quân mã. Kỹ đem quân bản bộ theo đường thủy mà đi, còn cách Thuận Xương 300 dặm thì nghe tin quân Kim lại nam xâm. Kỹ cùng tướng tá bỏ thuyền đi bộ, trước tiên chạy vào Thuận Xương.

Ở Thuận Xương, Kỹ nhận tin Đông Kinh thất thủ, bèn khích lệ tướng sĩ, đoàn kết quân dân, tích cực tổ chức kháng chiến. Trong vòng 6 ngày, Kỹ đôn đốc sửa chữa thành trì, sắp đặt chiến cụ, xây dựng công sự, tạm sẵn sàng đón tiếp địch quân. Nhờ chuẩn bị chu đáo và chiến thuật bất ngờ, Kỹ đẩy lùi tiền quân của Hàn Thường và hơn 3 vạn quân của bọn Tam lộ đô thống, Cát vương Hoàn Nhan Tụ , Long Hổ đại vương Đột Hợp Tốc, gây tổn thất nặng nề cho quân Kim. Nhờ công, Kỹ được đặc thụ Đỉnh Châu quan sát sứ, Xu mật Phó đô thừa chỉ, Duyên Hoài chế trí sứ.

Hôm sau, Ngột Truật đem 10 vạn thiết kỵ chia làm 2 cánh, ven đường bày trận. Vương Đức xông vào cánh phải của địch, kéo cung bắn chết 1 viên tướng, thừa thế kêu gọi tấn công, các cánh quân Tống cũng nổi trống hò reo. Người Kim xua 2 cánh Quải Tử Mã tiến lên; Vương Đức dẫn đầu quân Tống chiến đấu dữ dội, Dương Nghi Trung đem vạn binh cầm rìu dài hăng hái đánh giết, khiến quân Kim đại bại. Kỹ cùng bọn Vương Đức đuổi theo, lại đánh bại quân Kim ở Đông Sơn. Quân Kim trông thấy cờ xí của Kỹ thì nói: "Đấy là cờ xí ở Thuận Xương đấy!" rồi lập tức lui chạy.

Thất thủ Hoài Đông

Ngụy Lương Thần nói Kỹ là danh tướng, không nên nhàn rỗi lâu ngày, triều đình bèn mệnh cho Kỹ làm Tri Đàm Châu , gia Thái úy, trở lại nhận chức ở Kinh Nam phủ kiêm quản quân đội . Phía đông huyện Giang Lăng có Hoàng Đàm; trong niên hiệu Kiến Viêm, quan viên phụ trách tháo nước vào Trường Giang để trấn áp giặc cướp, do vậy vào mùa hạ – thu nước dâng, khoảng Kinh, Hành đều chịu nạn lũ lụt. Kỹ bèn mệnh cho lấp đi, làm ra mấy ngàn mẫu ruộng màu mỡ, lưu dân tự chiếm dụng có đến vài ngàn hộ. Bấy giờ Kỹ đang bệnh, không thể cưỡi ngựa, bèn lấy da bọc tre làm kiệu để ngồi. Tháng 9 ÂL, Kỹ rời Dương Châu. Trong tháng ấy, Kỹ đưa quân vượt sông Hoài, muốn đón đánh quân Kim. bệnh tình trở nặng, được Cao Tông ban sắc cho thầy thuốc chữa trị.

Dị sự

Đời truyền Kỹ tinh thông thuật âm dương, nên trong lúc hành quân có thể tránh vạ được phúc. Kỹ ở Dương Châu, mệnh cho đốt sạch nhà cửa ngoài thành, dùng đá vôi bôi trắng tường thành, trên đó viết mấy chữ: "Hoàn Nhan Lượng chết ở đây." Vua Kim tính đa nghi, trông thấy thì ghét lắm, bèn đóng trại ở Quy Sơn. Sau đó Lượng quả nhiên chết vì binh biến.