✨Louise Élisabeth của Pháp

Louise Élisabeth của Pháp (Marie Louise-Élisabeth; ; ; ; 14 tháng 8 năm 1727 – 6 tháng 12 năm 1759) là Vương nữ Pháp và là fille de France (Con gái nước Pháp). Louise Élisabeth là con gái cả của Louis XV của Pháp và Maria của Ba Lan, là chị sinh đôi của Henriette của Pháp. Năm 1748, Élisabeth kết hôn với Felipe của Tây Ban Nha, người thừa kế Công quốc Parma và Piacenza thông qua mẹ là Elisabetta Farnese vào năm 1748, và là em họ của Louis XV. Kể từ đó, Élisabeth và chồng đã thành lập nên Vương tộc Borbone-Parma. Từ năm 1748 đến năm 1759, Louise Élisabeth còn là người cai trị trên thực tế của Công quốc Parma.

Đầu đời

liênkết=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Attribu%C3%A9%C3%A0_Pierre_Gobert,_Louise-%C3%89lisabeth_de_France_et_sa_soeur_jumelle_Henriette_deFrance(vers_1737).jpg|trái|nhỏ|238x238px|Élisabeth (trái) và Henriette của Pháp, 1737 Marie Louise-Élisabeth và em gái song sinh Henriette sinh ra tại Cung điện Versailles vào ngày 14 tháng 8 năm 1727 với Louis XV của Pháp và Maria của Ba Lan. Cùng với người em sinh đôi của mình, Élisabeth được rửa tội tại Versailles vào ngày 27 tháng 4 năm 1737 với tên của cha mẹ. Là con gái hợp pháp của Nhà vua, Élisabeth là fille de France, nhưng được biết đến tại triều đình với tên gọi Madame Royale, Madame Première, Madame Élisabeth, và được gọi là Babette trong gia đình .

Élisabeth được chăm sóc bởi Marie Isabelle de Rohan, Công tước phu nhân xứ Tallard. Élisabeth được nuôi dưỡng tại Versailles cùng Henriette, các em gái là Marie Louise, Marie Adélaïde và em trai là Louis, Trữ quân nước Pháp. Các em gái của Élisabeth là Victoire, Sophie, Marie Thérèse và Louise Marie, được gửi đến nuôi dưỡng tại Tu viện Fontevraud vào tháng 6 năm 1738.

Élisabeth được coi là không xinh đẹp bằng người em sinh đôi Henriette: mũi bà bị cho là quá ngắn và quá rộng; khuôn mặt quá đầy đặn; trán cao; nước da ngăm đen và đôi khi có đốm. Trong thời gian tại Versailles, Élisabeth dành phần lớn thời gian ở bên cha là Nhà vua, người đến thăm bà nhiều lần mỗi ngày qua cầu thang riêng để thảo luận công việc, trong khi Élisabeth cũng thường xuyên đến thăm mẹ là Maria, người mà Élisabeth vẫn duy trì mối quan hệ tình cảm và thư từ khi ở Tây Ban Nha và sau đó là Parma. Élisabeth đã thành công đạt được mục tiêu của mình khi cha bà ban tặng hai trăm nghìn franc cho Công tước xứ Parma. Trước khi cựu công tước là anh trai của Felipe, Carlos, rời đi để trở thành vua của Napoli, ông đã tước bỏ hầu hết đồ trang trí nội thất và đồ đạc trong cung điện, và dinh thự cũng không có vườn. Élisabeth chi ra rất nhiều tiền để xây dựng dinh thự và cung điện theo sở thích của bà. Toàn bộ sự sắp xếp và sơ đồ của dinh thự được thiết kế lại, và Élisabeth còn tổ chức các buổi lễ cung đình và tổ chức nhiều lễ hội như opera sáu lần một tuần và các chuyến đi đến dinh thự thứ hai tại Colorno và Piacenza. Để củng cố địa vị của công quốc, Élisabeth đưa vào đây một trung đoàn gồm một trăm lính carabinier và một trung đoàn curassier, mặc dù trong thực tế công quốc về mặt hình thức nằm dưới sự bảo vệ của Pháp và Tây Ban Nha.

Với tư cách là Công tước phu nhân xứ Parma, Élisabeth tích cực tham gia vào các công việc nhà nước. Felipe không bao giờ đàm phán bất kỳ công việc kinh doanh nào mà không tham khảo ý kiến ​​của vợ, và ngược lại Élisabeth cũng không bao giờ đưa ra quyết định mà không cân nhắc đến quan điểm của nước Pháp và các cố vấn người Pháp của mình. Hầu hết các quan chức của triều đình và chính phủ đều là người Pháp, và tiếng Pháp là ngôn ngữ được sử dụng tại triều đình ngay cả với Felipe, trong khi bản thân Élisabeth cũng thể hiện rõ ràng sự ủng hộ đối với tiếng Pháp. Ảnh hưởng của Pháp ở Parma không được ưa chuộng, và dư luận phản đối cả những người cai trị Pháp và Tây Ban Nha.

Người em sinh đôi của Élisabeth là Henriette qua đời năm 1752, và Élisabeth trở về Pháp vào tháng 9, viếng thăm mộ của em gái tại Saint-Denis và ở lại Versailles gần một năm. Élisabeth mang theo công tước xứ Noailles, người đã hỗ trợ Công tước phu nhân trong các giao dịch chính trị mà bà đã thực hiện với cha trong thời gian ở đây, giúp Élisabeth điều hướng giữa các phe phái trong triều đình. Élisabeth trình bày với Louis XV và các bộ trưởng của nhà vua một báo cáo về tình hình của Parma, nhấn mạnh đến nhu cầu tài chính của công quốc. Vị công tước xứ Noailles được cử đến gặp đại sứ Pháp tại Madrid để mở các cuộc đàm phán giữa Pháp và Tây Ban Nha về các đóng góp của Công quốc Parma vào tháng 1 năm 1753, trong đó Élisabeth tham gia với tất cả các mối liên hệ của bà tại Pháp và Tây Ban Nha, ủng hộ đề xuất của Pháp rằng nước này và Tây Ban Nha sẽ chia sẻ chi phí của Công quốc Parma nếu Tây Ban Nha có thể đảm bảo nền độc lập của Élisabeth. Theo hiệp định Pháp-Tây Ban Nha năm 1753, Công quốc Parma được cấp hai mươi lăm nghìn franc, hai triệu tiền thuế và hỗ trợ bổ sung khi cần, ngoài ra còn chính thức hóa và hợp pháp hóa ảnh hưởng của Pháp tại Parma, và Élisabeth được ca ngợi tại Pháp vì đã bảo đảm được ảnh hưởng của Pháp tại nước ngoài thông qua thỏa thuận này, trong đó vương nữ đóng vai trò quan trọng. liên_kết=https://en.wikipedia.org/wiki/File:La_famiglia_di_Don_Filippo_di_Borbone_by_Giuseppe_Baldrighi_(C._1757).jpg|trái|nhỏ|250x250px|Élisabeth cùng chồng là [[Filippo I xứ Parma|Filippo, Công tước xứ Parma, và các con Ferdinando và Maria Luisa, Isabel mặc một chiếc váy màu tím; bởi Giuseppe Baldrighi.]] liên_kết=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Louise_Elisabeth_de_France..._-_Adelaide_Labille-Guiard.png|phải|nhỏ|300x300px|Chân dung sau khi qua đời của Louise Élisabeth cùng con trai, bởi [[Adélaïde Labille-Guiard. Bức chân dung được em gái bà đặt vẽ vào năm 1787; bóng tối trên khuôn mặt và trên tường có thể tượng trưng cho cái chết.]] Élisabeth trở về Parma vào tháng 10 năm 1753, và khi trở về, bà bổ nhiệm Guillaume du Tillot làm bộ trưởng chính và người quản lý công quốc, đảm bảo chính sách thân Pháp của mình cũng như đánh dấu sự chinh phục trên thực tế của Pháp đối với Parma. Trong chính sách của mình, Élisabeth nỗ lực giải phóng Parma khỏi ảnh hưởng của Tây Ban Nha. Trong đó bà đảm bảo quyền kế vị công quốc cho con trai và nếu có thể là giành được ngôi vị lớn hơn với sự giúp đỡ của Pháp, và đảm bảo các cuộc hôn nhân cho những người con gái. Theo tham vọng của mình, Élisabeth coi Tây Ban Nha là kẻ thù và do đó ủng hộ Hiệp ước Versailles (1756), liên minh Pháp với Áo. Hiệp ước đề xuất rằng Áo sẽ nhượng lại Hà Lan thuộc Áo làm vương quốc cho Felipe, điều này thậm chí còn có lợi hơn cho Pháp so với việc để Parma làm chư hầu, một kế hoạch được cả Élisabeth và Louis XV ủng hộ. Trong kế hoạch này, bà hợp tác với Madame de Pompadour để bảo đảm liên minh Pháp-Áo, và họ cũng cùng nhau ủng hộ Étienne François de Choiseul, Công tước xứ Choiseul.

Élisabeth trở lại Pháp một lần nữa vào tháng 9 năm 1757 để tham dự các cuộc đàm phán giữa Pháp và Áo. Bà ủng hộ mong muốn của Áo là biến Hà Lan thuộc Áo thành một vương quốc cho Felipe để đổi lấy việc giành lại Silesia từ Phổ với sự hỗ trợ của Pháp, vì điều đó có nghĩa là Tây Ban Nha sẽ giành được độc lập cuối cùng, nhưng không thành công. Trong hiệp ước giữa Tây Ban Nha và Áo ngày 3 tháng 10 năm 1759, được Choiseul ủng hộ, quyền của Felipe trong Hiệp ước năm 1748 là kế vị ngai vàng của Napoli và Sicilia trong trường hợp anh trai ông là Carlos thừa kế ngai vàng của Tây Ban Nha, điều này khiến Élisabeth vô cùng thất vọng. Trong thời gian ở Pháp, Élisabeth giữ liên lạc với Felipe qua thư và thông báo cho ông về các hành động, cuộc đàm phán, hy vọng và thành công của mình, cũng như các ý định và hành động của chính phủ Louis. Trong thời gian này, Élisabeth cũng bổ nhiệm triết gia Étienne Bonnot de Condillac làm gia sư cho con trai mình bất chấp sự phản đối của các tu sĩ Dòng Tên, và sắp xếp cuộc hôn nhân của con gái Isabel với Đại vương công Joseph của Áo, diễn ra vào năm 1760.

Élisabeth lâm bệnh khi ở Versailles và được chính mẹ bà là Vương hậu Maria chăm sóc. Élisabeth qua đời vì bệnh đậu mùa vào ngày 6 tháng 12 năm 1759 và được chôn cất vào ngày 27 tháng 3 năm 1760 tại Vương cung thánh đường Thánh Denis bên cạnh người em sinh đôi Henriette. Vào năm 1793, ngôi mộ của hai chị em đã bị xâm phạm trong cuộc Cách mạng Pháp.

Con cái

• Isabel (1741–1763); kết hôn với Hoàng đế Áo tương lai là Joseph, anh trai của Marie Antoinette, Maria Karolina và Maria Amalia. Có con cái.
• Ferdinando (1751–1802); người kế vị cha tước hiệu Công tước xứ Parma vào năm 1765 và kết hôn với Nữ Đại vương công Maria Amalia của Áo, em dâu của Isabel. Có con cái.
• Luisa Maria (1751–1819); được gọi là María Luisa, kết hôn với anh họ là Infante Carlos của Tây Ban Nha, và sau đó trở thành Vương hậu của Tây Ban Nha. Có con cái.

Tổ tiên