✨La Bố Lâm Khải

La Bố Lâm Khải hay Norbulingka (; Wylie: Nor-bu-gling-ka; ; nghĩa đen là "Công viên gắn đá quý") là một cung điện nằm tại Lhasa, Tây Tạng, Trung Quốc, xây dựng từ năm 1755. Nó là nơi ở mùa hè truyền thống của các đời Đạt-lai Lạt-ma từ những năm 1780 cho đến Đức Đạt Lai Lạt Ma thứ 14 vào năm 1959. Nó được coi là một phần lịch sử của Quần thể Cung điện Potala được UNESCO công nhận là Di sản thế giới. Cung điện được xây dựng bởi Đức Đạt Lai Lạt Ma thứ 7 phục vụ cả như là một trung tâm hành chính và tôn giáo, là đại diện của kiến trúc cung điện Tây Tạng.

La Bố Lâm Khải nằm ở phía tây của Lhasa, về phía tây nam của Cung điện Potala một đoạn ngắn. Nó có diện tích khoảng 36 hecta (89 mẫu Anh) và được coi là khu vườn nhân tạo lớn nhất Tây Tạng. Trong khoảng thời gian mùa hè và thu, các công viên ở Tây Tạng bao gồm cả La Bố Lâm Khải trở thành các trung tâm giải trí khiêu vũ, ca hát, âm nhạc và lễ hội. Đây là nơi tổ chức "lễ hội sữa chua" hàng năm.

Hầu hết các cấu trúc hiện tại của La Bố Lâm Khải được hình thành bởi Đức Đạt Lai Lạt Ma thứ 13 và 14. Trong trận chiến Qamdo năm 1950, một số tòa nhà của cung điện đã bị hư hại nhưng sau đó đã được xây dựng lại vào năm 2003 khi chính phủ Trung Quốc cải tạo để khôi phục lại một số cấu trúc bị hư hại, cây xanh, vườn hoa và hồ nước.

Tên

Trong tiếng Tây Tạng, La Bố Lâm Khải có nghĩa là "Vườn kho báu" hoặc "Công viên kho báu". Lâm Khải được sử dụng phổ biến ở Tây Tạng để chỉ tất cả các khu vườn ở Lhasa và nhiều nơi khác.

Địa lý và môi trường

Đây là cung điện mùa hè với 374 phòng nằm cách về phía tây Cung điện Potala, một cung điện mùa đông. Nó nằm bên bờ Kyichu, ngoại ô về phía tây thành phố Lhasa. Cung điện bắt đầu được xây dựng vào thời Đức Đạt Lai Lạt Ma thứ 7 vào những năm 1740, khi nơi đây là vùng đất cằn cỗi, cỏ dại và cây bụi phát triển quá mức và động vật hoang dã. Cung điện và công viên bắt đầu xây dựng bởi Đức Đạt Lai Lạt Ma thứ 7 từ năm 1755 và hoàn thành vào năm 1783, dưới thời của Jampel Gyatso, Đức Đạt Lai Lạt Ma thứ 8. Cung điện bắt đầu trở thành nơi ở mùa hè khi Đạt Lai Lạt Ma thứ 7 sử dụng nơi này trong những tháng ngày mùa hè để chữa trị các vấn đề về sức khỏe. Triều đại Nhà Thanh cho phép Đức Đạt Lai Lạt Ma xây dựng một cung điện tại đây để nghỉ ngơi. Vì các Đạt Lai Lạt Ma kế tiếp cũng đã từng ở đây học tập (trước khi kế nhiệm) và khu nghỉ dưỡng mùa hè nên nó được biết đến như là Cung điện mùa hè của các Đạt Lai Lạt Ma. Cung điện sau đó bị những người biểu tình bao vây trước sự tấn công của người Trung Quốc.

Nơi ở mùa hè của Đức Đạt Lai Lạt Ma nằm trong công viên La Bố Lâm Khải hiện là một điểm thu hút khách du lịch. Tại đây có một bộ sưu tập lớn đèn chùm phong cách Ý, bức bích họa Ajanta, thảm Tây Tạng cùng nhiều hiện vật khác. Bức tranh của Đức Phật và Đức Đạt Lai Lạt Ma thứ 5 được nhìn thấy trong một số phòng. Còn các phòng thiền, phòng ngủ, phòng tắm, hội nghị nơi Đức Đạt Lai Lạt Ma thứ 14 sinh hoạt và làm việc được đặt kèm chú thích cho khách du lịch.