✨Khoáng vật silicat

Khoáng vật silicat là lớp khoáng vật lớn nhất và quan trọng nhất trong các lớp khoáng vật tạo đá, chiếm khoảng 90% vỏ Trái Đất. Đặc trưng của lớp khoáng vật này là cấu trúc của gốc silicat. Các khoáng vật silicat đều chứa silic và oxy.

Silicat đảo

Silicat đảo ("nesosilicate", hay "orthosilicate"), gồm các tứ diện [SiO₄]⁴⁻ liên kết với nhau qua các cation kẽ hở. Nhóm Phenacit Phenacit - Be₂SiO₄ Willemit - Zn₂SiO₄ Nhóm Olivin Forsterit - Mg₂SiO₄ Fayalit - Fe₂SiO₄ *Nhóm Granat Pyrop - Mg₃Al₂(SiO₄)₃ Almandin - Fe₃Al₂(SiO₄)₃ Spessartin - Mn₃Al₂(SiO₄)₃ Grossular - Ca₃Al₂(SiO₄)₃ Andradit - Ca₃Fe₂(SiO₄)₃ Uvarovit - Ca₃Cr₂(SiO₄)₃ Hydrogrossular - Ca₃Al₂Si₂O₈(SiO₄)_1-m(OH)_4m Nhóm Zircon Zircon - ZrSiO₄ Thorit - (Th,U)₂SiO₄ nhỏ|[[Kyanite Tinh thể (không theo tỉ lệ)]] Nhóm Al₂SiO₅ Andalusit - Al₂SiO₅ Kyanit - Al₂SiO₅ Sillimanit - Al₂SiO₅ Dumortierit - Al_6.5-7BO₃(SiO₄)₃(O,OH)₃ Topaz - Al₂SiO₄(F,OH)₂ *Staurolit - Fe₂Al₉(SiO₄)₄(O,OH)₂ Nhóm Humit - (Mg,Fe)₇(SiO₄)₃(F,OH)₂ Norbergit - Mg₃(SiO₄)(F,OH)₂ Chondrodit - Mg₅(SiO₄)(F,OH)₂ Humit - Mg₇(SiO₄)(F,OH)₂ Clinohumit - Mg₉(SiO₄)(F,OH)₂ Datolit - CaBSiO₄(OH) Titanit - CaTiSiO₅ *Chloritoit - (Fe,Mg,Mn)₂Al₄Si₂O₁₀(OH)₄

Silicat đảo kép

Silicat đảo kép ("sorosilicate") có hai nhóm tứ diện (Si₂O₇)⁶⁻ (tỉ lệ 2:7). Hemimorphit (calamin) - Zn₄(Si₂O₇)(OH)₂·H₂O Lawsonit - CaAl₂(Si₂O₇)(OH)₂·H₂O Ilvait - CaFe²⁺₂Fe³⁺O(Si₂O₇)(OH) Nhóm epidot (có cả hai gốc (SiO₄)⁴⁻ và (Si₂O₇)⁶⁻) Epidot - Ca₂(Al,Fe)₃O(SiO₄)(Si₂O₇)(OH) Zoisit - Ca₂Al₃O(SiO₄)(Si₂O₇)(OH) Clinozoisit - Ca₂Al₃O(SiO₄)(Si₂O₇)(OH) Tanzanit - Ca₂Al₃O(SiO₄)(Si₂O₇)(OH) *Allanit - Ca(Ce,La,Y,Ca)Al₂(Fe²⁺,Fe³⁺)O(SiO₄)(Si₂O₇)(OH) Vesuvianit (idocrase) - Ca₁₀(Mg,Fe)₂Al₄(SiO₄)₅(Si₂O₇)₂(OH)₄

Silicat vòng

Silicat vòng ("cyclosilicate" hoặc "ring silicate"), gồm các tứ diện (Si_xO_3x)^2x- (tỉ lệ 1:3) liên kết với nhau bởi theo. Các vòng bao gồm 3-tứ diện (Si₃O₉)^6-, 4-tứ diện (Si₄O₁₂)^8- và 6-tứ diện (Si₆O₁₈)^12-.

• Vòng 3-tứ diện ** Benitoit - BaTi(Si₃O₉)
• Vòng 4-tứ diện **Axinit - (Ca,Fe,Mn)₃Al₂(BO₃)(Si₄O₁₂)(OH)
• Vòng 6-tứ diện Beryl/Emerald - Be₃Al₂(Si₆O₁₈) Cordierit - (Mg,Fe)₂Al₃(Si₅AlO₁₈) **Tourmalin - (Na,Ca)(Al,Li,Mg)_3-(Al,Fe,Mn)₆(Si₆O₁₈)(BO₃)₃(OH)₄

Silicat mạch

Silicat mạch ("inosilicate"), hoặc silicat dải, bao gồm các tứ diện silicat cài vào nhau thành mạch, các tứ diện có thể là SiO₃ (tỉ lệ 1:3) đối với mạch đơn hoặc tứ diện Si₄O₁₁ (tỉ lệ 4:11) đối với mạch đôi.

Silicat mạch đơn

Nhóm Pyroxen Enstatit - phụ nhóm orthoferrosilite Enstatit - MgSiO₃ Ferrosilit - FeSiO₃ Pigeonit - Ca_0.25(Mg,Fe)_1.75Si₂O₆ Diopsid - phụ nhóm hedenbergite Diopsid - CaMgSi₂O₆ Hedenbergit - CaFeSi₂O₆ Augit - (Ca,Na)(Mg,Fe,Al)(Si,Al)₂O₆ Phụ nhóm pyroxen natri **Jadeit - NaAlSi₂O₆ Aegirin (Acmit) - NaFe³⁺Si₂O₆ *Spodumen - LiAlSi₂O₆ Nhóm Pyroxenoit Wollastonit - CaSiO₃ Rhodonit - MnSiO₃ **Pectolit - NaCa₂(Si₃O₈)(OH)

Silicat mạch đôi

*Nhóm Amphibol Anthophyllit - (Mg,Fe)₇Si₈O₂₂(OH)₂ Phụ nhóm Cumingtonit Cummingtonit - Fe₂Mg₅Si₈O₂₂(OH)₂ Grunerit - Fe₇Si₈O₂₂(OH)₂ Phụ nhóm Tremolit **Tremolit - Ca₂Mg₅Si₈O₂₂(OH)₂ Actinolit - Ca₂(Mg,Fe)₅Si₈O₂₂(OH)₂ Hornblend - (Ca,Na)_2-3(Mg,Fe,Al)₅Si₆(Al,Si)₂O₂₂(OH)₂ Phụ nhóm amphibol natri Glaucophan - Na₂Mg₃Al₂Si₈O₂₂(OH) Riebeckit (asbestos) - Na₂Fe²⁺₃Fe³⁺₂Si₈O₂₂(OH)₂ ***Arfvedsonit - Na₃(Fe,Mg)₄FeSi₈O₂₂(OH)₂

Silicat lớp

Silicat lớp ("phyllosilicate" hoặc "sheet silicate") (tiếng Hy Lạp φύλλον phyllon, gồm nhiều tấm (lớp) tứ diện silicat Si₂O₅ nối với nhau (tỉ lệ 2:5).

nhỏ|Kaolin

*Nhóm serpentin Antigorit - Mg₃Si₂O₅(OH)₄ Chrysotil - Mg₃Si₂O₅(OH)₄ Lizardit - Mg₃Si₂O₅(OH)₄ Nhóm khoáng vật sét Kaolinit - Al₂Si₂O₅(OH)₄ Illit - (K,H₃O)(Al,Mg,Fe)₂(Si,Al)₄O₁₀[(OH)₂,(H₂O)] Smectit - Montmorillonit - (Na,Ca)_0.33(Al,Mg)₂(Si₄O₁₀)(OH)₂·_n_H₂O Vermiculit - (MgFe,Al)₃(Al,Si)₄O₁₀(OH)₂·4H₂O Talc - Mg₃Si₄O₁₀(OH)₂ Palygorskit - (Mg,Al)₂Si₄O₁₀(OH)·4(H₂O) Pyrophyllit - Al₂Si₄O₁₀(OH)₂ Nhóm mica Biotit - K(Mg,Fe)₃(AlSi₃O₁₀)(OH)₂ Muscovit - KAl₂(AlSi₃O₁₀)(OH)₂ Phlogopit - KMg₃Si₄O₁₀(OH)₂ Lepidolit - K(Li,Al)_2-3(AlSi₃O₁₀)(OH)₂ Margarit - CaAl₂(Al₂Si₂O₁₀)(OH)₂ *Glauconit - (K,Na)(Al,Mg,Fe)₂(Si,Al)₄O₁₀(OH)₂ Nhóm clorit **Clorit - (Mg,Fe)₃(Si,Al)₄O₁₀(OH)₂•(Mg,Fe)₃(OH)₆

Silicat khung

Silicat khung ("tectosilicate "hoặc "framework silicate"), gồm khung tứ diện silicat SiO₂ (tỉ lệ 1:2) trong không gian ba chiều. Nhóm này chiếm gần 75% trong vỏ Trái Đất. Silicat khung đều là nhôm silicat trừ nhóm thạch anh.

nhỏ|[[thạch anh]] nhỏ| Đá [[Mặt Trăng Anorthosit #60025 (plagiocla fenspat). Apollo 16 thu thập trên cao nguyên Mặt Trăng gần Descartes Crater.]]

*Nhóm thạch anh Thạch anh - SiO₂ Tridymit - SiO₂ Cristobalit - SiO₂ *Nhóm fenspat *Alkali-fenspat Fenspat kali Microclin - KAlSi₃O₈ Orthocla - KAlSi₃O₈ **Sanidin - KAlSi₃O₈ **Anorthocla - (Na,K)AlSi₃O₈ Albit - NaAlSi₃O₈ Plagiocla fenspat **Anbit - NaAlSi₃O₈ Oligocla - (Na,Ca)(Si,Al)₄O₈ (Na:Ca 4:1) Andesin - (Na,Ca)(Si,Al)₄O₈ (Na:Ca 3:2) Labradorit - (Na,Ca)(Si,Al)₄O₈ (Na:Ca 2:3) Bytownit - (Na,Ca)(Si,Al)₄O₈ (Na:Ca 1:4) Anorthit - CaAl₂Si₂O₈ Nhóm fenspathoit Nosean - Na₈Al₆Si₆O₂₄(SO₄) Cancrinit - Na₆Ca₂(CO₃,Al₆Si₆O₂₄).2H₂O Leucit - KAlSi₂O₆ Nephelin - (Na,K)AlSiO₄ Sodalit - Na₈(AlSiO₄)₆Cl₂ Hauyn - (Na,Ca)_4-8Al₆Si₆(O,S)24(SO₄,Cl)_1-2 Lazurit - (Na,Ca)₈(AlSiO₄)₆(SO₄,S,Cl)₂ Petalit - LiAlSi₄O₁₀ Scapolit group Marialit - Na₄(AlSi₃O₈)₃(Cl₂,CO₃,SO₄) Meionit - Ca₄(Al₂Si₂O₈)₃(Cl₂CO₃,SO₄) Analcim - NaAlSi₂O₆•H₂O Nhóm zeolit Natrolit - Na₂Al₂Si₃O₁₀•2H₂O Chabazit - CaAl₂Si₄O₁₂•6H₂O Heulandit - CaAl₂Si₇O₁₈•6H₂O **Stilbit - NaCa₂Al₅Si₁₃O₃₆•17H₂O