✨Hồi quốc Sulu

Hồi quốc Sulu

Nhà nước Hồi giáo Sulu (Tausūg: Kasultanan sin Sūg, Jawi: کسلطانن سولو دار الإسلام (Kasultanan Sūg), , (Saltanat Sulik)), là một cựu quốc gia đã từng nằm tại phía nam của Philippines. Cũng như Nhà nước Hồi giáo Maguindanao, Nhà nước Hồi giáo Sulu là một trong số rất ít chính thể đã từng được thành lập trên lãnh thổ của Philippines (khi Ferdinand Magellan tới Philippines vào thế kỉ 16, nhiều tộc người sống trên lãnh thổ này còn sống trong tình trạng nguyên thủy). Khi mạnh nhất, Sulu chiếm hàng loạt hải đảo, phía đông giáp với bắc đảo Midanao, và từng cai trị phần lãnh thổ Bắc Borneo và cả quần đảo Palawan nữa.

Thành lập

Vào thập niên 1450, Shari'ful Hashem Syed Abu Bakr, một người Ả Rập sinh tại Johor, đã từ Malacca tới Sulu. Vào năm 1457, ông lập ra nước Sulu và, sau đó, tự đổi tên thành Paduka Maulana Mahasari Sharif Sultan Hashem Abu Bakr. Trước thời điềm này quãng vài chục năm, Nhà nước Hồi giáo Brunei cũng đã được thành lập.

Vào năm 1703 (có tài liệu ghi là 1658), phần đất Bắc Borneo (nay là bang Sabah của Malaysia) trở thành lãnh thổ của Sulu. Vua Brunei sau khi nhận được sự trợ giúp của Sulu để chống lại bạo loạn trong nước và cướp biển, đã tặng cho vua Sulu phần đất này. Tuy vậy, trong cùng năm đó, vua Sulu đem tặng đảo Palawan cho vua Quadarat (1619-1671) của Nhà nước Hồi giáo Maguindanao như một món quà dẫn cưới sau khi ông vua này kết hôn với con gái của vua Sulu và kết thành liên minh Sulu-Maguindanao. Tuy vậy, chỉ hai năm sau, vào năm 1705, vua Maguindanao là Bayan ul-Anwar Maruhom Batua (1702-1736) đã để mất Palawan vào tay người Tây Ban Nha.

Sự can thiệp của ngoại bang

thumb|Vua (Sultan) của Sulu và đoàn tùy tùng. Năm 1865, Claude Lee Moses, lãnh sự Hoa Kỳ tại Brunei, ký được hợp đồng thuê đất Bắc Borneo trong thời hạn 10 năm với Brunei. Tuy vậy, chính phủ thời hậu chiến của Mĩ không muốn đụng chạm nhiều tới các phần thuộc địa Á châu nên Moses đã nhượng lại quyền thuê đất này cho American Trading Company. Do vướng phải những khó khăn tài chính nên sau đó công ty này lại nhượng quyền thuê đất trên cho Nam tước Gustavus von Overbeck. Von Overbeck đã kiếm được một thỏa thuận gia hạn hợp đồng thuê đất thêm 10 năm nữa từ Temenggong của Brunei, và cũng kiếm được một thỏa thuận tương tự từ phía vua Sulu vào ngày 22 tháng 1 năm 1878.

Nhằm trang trải cho kế hoạch trên, von Overbeck tìm kiếm sự hậu thuẫn của anh em nhà Dent - làAlfred và Edward. Dẫu vậy, von Overbeck không thuyết phục nổi chính phủ về những mối lời nhìn thấy được từ dự án này. Kết quả là von Overbeck bỏ cuộc để lại cho Afred Dent quyền cai quản phần đất thuê được. Đó là vào thời điểm năm 1880.

Được sự hậu thuẫn của Sir Rutherford Alcock và Sir Henry Keppel, Đô đốc của Hải quân Hoàng gia Anh, vào tháng 7 năm 1881, anh em nhà Dent lập ra British North Borneo Provisional Association Ltd. Cũng như giấy nhượng đất chính thức của Hoàng gia vào ngày 1 tháng 9 cùng năm, để rồi vào tháng 5 năm 1882, British North Borneo Chartered Company ra đời và chính thức thay thế cho công ty lâm thời đã kể ở trên. Sir Rutherford Alcock trở thành chủ tịch sáng lập, còn Alfred là giám đốc điều hành.

Dù gặp một vài phản đối về mặt ngoại giao từ Hà Lan, Tây Ban Nha và Sarawak (khi này Sarawak chịu sự cai trị của dòng họ Brooke da trắng, những người đã lên ngôi vua từ cách đó khoảng 50 năm), British North Borneo Company vẫn tiến hành tổ chức cái quản và sắp xếp lại mảnh đất này. Sau đó, công ty này nhận được sự thừa nhận về chủ quyền đất đai từ phía nhà vua Brunei và không ngừng mở rộng lãnh thổ.

Năm 1888, Bắc Borneo trở thành đất bảo hộ của Đế quốc Anh. Tuy vậy thì British North Borneo Company vẫn tiếp tục được cai quản trực tiếp, Hoàng gia Anh chỉ can thiệp và chủ trì về sự vụ ngoại giao mà thôi.

Như vậy, cho tới nửa sau thế kỉ 19, Sulu đã từng bước và cuối cùng là hoàn toàn mất phần đất bắc Borneo. Câu chuyện này trùng khít với sự suy sụp không thể ngăn chặn nổi của Vương quốc Hồi giáo này. Cuối cùng, vào năm 1899, sau khi vị vua có thực quyền cuối cùng của Sulu qua đời, vương quốc này trở thành lãnh thổ của Philippines.

Các Sultan của Sulu:

Sharif ul-Hashim: 1450-1480

Kamalud-Din: 1480-1505

Alaud-Din: 1505

Amirul-Umara: 1505-1527

Muizzul-Mutawadi: 1527-1548

Nasirud-Din I: 1548-1568

Muhammad ul-Halim: 1568-1596

Batara Shah Tengah: 1596-1608

Muwallil Wasit I: 1610-1645

Nasir ud-Din II: 1645-1648

Salahud-Din Bakhtiar: 1649-1680

Ali Shah

Nur Sultan ul-Azam

Al Haqunu Ibn Wali ul-Ahad

Shahabud-Din: 1685-1710

Mustafa Shafi ud-Din: 1710-1718

Badarud-Din I: 1718-1732

Nasarud-Din: 1732-1735

Alimud-Din I: 1735-1748; 1764-1773

Bantilan Muizzud-Din: 1748-1763

Mohammad Israel: 1773-1778

Alimud-Din II: 1763-1764; 1778-1789

Sharapud-Din: 1789-1808

Alimud-Din III: 1808

Aliyud-Din I: 1808-1821

Shakirul-Lah: 1821-1823

Jamalul-Kiram I: 1823-1844

Mohammed Pulalun Kiram: 1844-1862

Jamalul A'Lam: 1862-1881

Badarud-Din II: 1881-1884

Harun Ar-Rashid: 1886-1894

Jamalul-Kiram II: 1894-1936

Muwallil Wasit II: 1936

Amirul Umara I: 1937-1950

Jainal Abirin: 1937-1950

Sultan Mohammed Esmail El Kiram I: 1950-1974

Sultan Moh. Mahakuttah A. Kiram: 1974-1980

Moh. Punjungan Kiram: 1980-1983

Abirin Aguimuddin: 1983

Jamal ul-Kiram III: 1983-1990

Jamal ul-Kiram III: 1983-1990

Raja Muda Muedzul Lail Tân Kiram: 1986-nay

Mohammad Akijal Atti: 1990-1999

Ismael Kiram II: 1999 - nay

👁️ 58 | ⌚2025-09-16 22:26:28.467

QC Shopee
Hồi quốc Sulu
Đế quốc Brunei
Yêu sách của Trung Quốc đối với Palawan
Sulu
Người Tausug
Xung đột Lahad Datu 2013
Quần đảo Sulu
Lịch sử hội họa
Danh sách nhà lãnh đạo nhà nước vào thế kỷ 18
Vương quốc Malacca
Mặt trận Giải phóng Hồi giáo Moro
Sabah
Borneo
Philippines
Bắc Borneo
Barış Sulu
Chính trị Philippines
Khalifah
Vụ đánh bom Nhà thờ chính tòa Jolo 2019
Lịch sử Philippines
Brunei
Lịch sử Brunei
Palawan
Đông Malaysia
Malaysia
Kota Kinabalu
Viện dân biểu Philippines
Đường Huyền Tông
Cà ri
Sultan
Tỉnh (Philippines)
Liên đoàn bóng đá Philippines
Sakai Saburō
Wai (Thái Lan)
Đức Châu
Miangas
Noshiro (tàu tuần dương Nhật)
New Britain
Người Chăm
USS West Virginia (BB-48)
Công ty Đặc hứa Bắc Borneo
Mindanao
Basilan
Vải
Visayas