✨Bồ câu viễn khách

Bồ câu viễn khách, bồ câu rừng hay bồ câu Ryoko Bato là một loài chim có tên khoa học là Ectopistes migratorius, từng sống phổ biến ở Bắc Mỹ. Chúng thuộc chi Ectopistes, là một chi chim đã tuyệt chủng trong họ Columbidae.

Loài chim này di cư thành đàn với số lượng lớn — đôi khi có đến 2 tỉ con — có thể rộng đến 1 dặm (1,6 km) và dài 300 dặm (500 km) trên bầu trời.

Theo các tính toán, có khoảng từ 3 đến 5 tỉ con bồ câu ở Bắc Mỹ khi người châu Âu đặt chân đến châu lục này. Một số khác tranh luận rằng số lượng của chúng không quá lớn vào thời tiền Colombo, nhưng chúng phát triển do dân số người da đỏ giảm mạnh vì các dịch bệnh do người châu Âu mang đến, cho nên chúng không còn phải cạnh tranh thức ăn.

Đây một trong những loài chim có số lượng nhiều nhất vào thế kỷ 19 cho đến khi tuyệt chủng vào đầu thế kỷ 20. Vào lúc đó, bồ câu viễn khách là nhóm động vật đông thứ hai chỉ sau châu chấu núi Rocky.

Sự sụt giảm số lượng xảy ra khi người châu Âu bắt đầu khai phá bản địa làm chúng mất môi trường sống. Nhưng lý do chính yếu là việc thịt bồ câu được thương mại hoá và trở thành thức ăn rẻ tiền cho nô lệ và người nghèo, dẫn đến việc săn bắt bồ câu viễn khách với quy mô lớn. Một sự giảm sút số lượng một cách chậm chạp diễn ra vào khoảng những năm 1800 và 1870, tiếp theo đó là một sự suy giảm thảm khốc vào những năm 1870 và 1890. Martha, con bồ câu viễn khách cuối cùng trên thế giới, đã chết vào ngày 1 tháng 9 năm 1914 ở Cincinnati, Ohio.

Vào thế kỷ 18, bồ câu viễn khách được người châu Âu gọi bằng tên tiếng Pháp là tourtre; nhưng ở Nouvelle-France, loài chim Bắc Mỹ này có tên là tourte. Trong tiếng Pháp hiện đại, loài chim này được gọi là pigeon migrateur (bồ câu di cư).

Trong các ngôn ngữ Algonquin, chúng được gọi là amimi trong tiếng Lenape và omiimii trong tiếng Ojibwe. Thuật ngữ passenger pigeon (bồ câu viễn khách) trong tiếng Anh bắt nguồn từ một từ trong tiếng Pháp là passager, có nghĩa là vượt qua.

Mô tả

Vào mùa hè, môi trường sống của bồ câu viễn khách là rừng rậm khắp phần phía đông dãy núi Rocky Bắc Mỹ: từ đông và trung Canada tới Đông Bắc Hoa Kỳ. Vào mùa đông, chúng di trú tới phía Nam Hoa Kỳ, và đôi khi là ở cả México và Cuba.

Bồ câu viễn khách là loài chim có tính xã hội cao. Chúng sống thành bầy trải dài qua trên khắp hàng trăm dặm vuông, thực hiện sinh sản tập thể với lên tới 100 tổ trên 1 cây đơn lẻ. Khi bồ câu di cư, chúng tập hợp với số lượng hàng tỉ con, tạo thành một quang cảnh có một không hai:

Phân loại

Loài bồ câu này là thành viên thuộc họ Columbidae (gồm bồ câu và chim cu), được phân vào chi Ectopistes. Những mô tả đầu tiên đã xếp chung vào chi Columba, nhưng chúng đã được chuyển sang một chi đơn loài do chiều dài đuôi và cánh lớn hơn. Tên gọi của chi được dịch ra là 'lang thang', tên loài cụ thể chỉ ra rằng chúng là loài di cư; sự vận động của bồ câu viễn khách không chỉ trong một mùa như những loài chim khác, chúng thường xuyên còn tìm kiếm các địa điểm mới phù hợp để sinh sản.

Nguyên nhân tuyệt chủng

nhỏ|Bồ câu viễn khách, Ectopistes migratorius, con non (trái), trống (giữa), mái (phải). Sự tuyệt chủng của loài bồ câu viễn khách có nhiều nguyên nhân. Trước hết, lý do chính yếu là việc khai thác thương mại thịt bồ câu.

Sự tuyệt chủng của loài bồ câu viễn khách đã dấy lên sự quan tâm của cộng đồng với phong trào bảo tồn dẫn đến sự ra đời của các đạo luật mới và tiến hành ngăn chặn nguy cơ tuyệt chủng của nhiều loài khác.

Cá thể cuối cùng trong tự nhiên

nhỏ|trái|Một con bồ câu còn sống Hồ sơ chứng thực đầy đủ cuối cùng là về một con chim hoang dã gần Sargents ở Quận Pike, Ohio, vào ngày 22 tháng 3, 1900, dù có nhiều báo cáo chưa được xác thực là đã nhìn thấy loài chim này trong thập niên đầu tiên của thế kỷ 20. Từ năm 1909 đến 1912, một giải thưởng đã được tuyên bố sẽ trao cho người tìm được mẫu vật bồ câu còn sống — không một mẫu vật nào được tìm thấy. Tuy nhiên, cho đến 1930 vẫn tiếp tục có những báo cáo không chính thức về những con bồ câu được nhìn thấy.

Nhà tự nhiên học Charles Dury, ở Cincinnati, viết vào tháng 9 năm 1910:

Martha

nhỏ|Martha, con bồ câu viễn khách cuối cùng. Năm 1857, một dự luật đã được cơ quan lập pháp tiểu bang Ohio đưa ra nhằm tìm kiếm cách bảo vệ loài bồ câu viễn khách. Một Uỷ ban của Thượng viện nộp một báo cáo nêu rõ "Bồ câu viễn khách không cần được bảo vệ. Với số lượng đáng kinh ngạc cùng những khu rừng ở phía Bắc để làm nơi sinh sản, và bay hàng trăm dặm để tìm kiếm thức ăn, chúng ở đây hôm nay và ở nơi khác vào ngày mai, không có một sự huỷ diệt thông thường nào có thể làm giảm số lượng, hay làm biến mất loài chim này trước sự sinh sôi khổng lồ hàng năm của chúng."

Năm mươi bảy năm sau, vào ngày 1 tháng 9 năm 1914, Martha, con bồ câu viễn khách cuối cùng, đã chết ở vườn thú Cincinnati, Cincinnati. Cơ thể của nó được làm đông lạnh trong một khối băng và được gửi đến Viện Smithsonian, nơi nó được lột da và nhồi bông. Ngày nay, Martha (tên dựa theo Martha Washington) được lưu trữ trong viện bảo tàng, và không được trưng bày. Tượng đài tưởng nhớ Martha được đặt ở Vườn thú Cincinnati.

Đồng tuyệt chủng

Một ví dụ thường thấy về đồng tuyệt chủng là bồ câu viễn khách và loài rận ký sinh Columbicola extinctus và Campanulotes defectus. Gần đây, C. extinctus đã được tìm thấy lại trên bồ câu đuôi nẹp còn C. defectus được phát hiện ra là trường hợp có thể của việc nhận dạng sai loài Campanulotes flavus đã tuyệt chủng.

Loài có họ hàng gần

Một trong những loài có họ hàng gần với bồ câu viễn khách là bồ câu bi ai (Zenaida macroura), là một trong những loài chim có số lượng dồi dào và phổ biến nhất Bắc Mỹ. Bồ câu bi ai nhỏ hơn và có màu sắc ít sặc sỡ hơn bồ câu viễn khách. Vì lý do này, có nhiều cuộc thảo luận về khả năng sử dụng bồ câu bi ai như là lựa chọn chính để nhân bản bồ câu viễn khách trong tương lai.