✨Trạm Đọc Official | Lược Sử Ngôn Ngữ - Chuyện Kể Về Phát Minh Vĩ Đại Nhất Của Loài Người

Daniel L. Everett cho rằng những ngôn ngữ mà chúng ta đang sử dụng không đơn thuần là sản phẩm của hơn một triệu năm tiến hóa mà còn là thứ vũ khí giúp loài người trở thành “kẻ săn mồi” bậc nhất thống...

mua sản phẩm tại Shopee Mua tại Shopeemua sản phẩm tại TikiMua tại Tikimua sản phẩm tại LazadaMua tại Lazadamua sản phẩm tại TiktokMua tại Tiktok
Trạm Đọc Official | Lược Sử Ngôn Ngữ - Chuyện Kể Về Phát Minh Vĩ Đại Nhất Của Loài NgườiTrạm Đọc Official | Lược Sử Ngôn Ngữ - Chuyện Kể Về Phát Minh Vĩ Đại Nhất Của Loài Người

Daniel L. Everett cho rằng những ngôn ngữ mà chúng ta đang sử dụng không đơn thuần là sản phẩm của hơn một triệu năm tiến hóa mà còn là thứ vũ khí giúp loài người trở thành “kẻ săn mồi” bậc nhất thống trị hành tinh. Thật vậy, ngôn ngữ là ưu thế vượt trội của con người so với những loài khác. Vậy chúng ta đã sở hữu năng lực này như thế nào?

Tác giả của Lược sử Ngôn ngữ đi tìm đáp án cho câu hỏi trên thông qua nghiên cứu về lịch sử tiến hóa của ngôn ngữ, từ những nỗ lực biểu ý bằng lời nói sớm nhất của con người cho đến gần 7.000 ngôn ngữ hiện diện trên Trái Đất ngày nay. Everett đã lần theo bước chân của hàng chục nghìn thế hệ loài người, lần lượt bóc tách nhiều lý thuyết tồn tại từ lâu trong các lĩnh vực như sinh học, ngôn ngữ học nhằm chứng minh rằng ngôn ngữ không phải bản năng bẩm sinh của giống loài chúng ta – một khám phá khiến thế giới ngôn ngữ học đương đại đảo lộn.

Đan xen giữa nhiều thông tin khoa học là những giai thoại mà tác giả thu thập được trong gần 40 năm nghiên cứu thực địa tại khu vực rừng Amazon với nhiều bộ lạc bản địa. Chính những trải nghiệm đó góp phần tăng sức thuyết phục cho lập luận của Everett. Có thể nói, Lược sử Ngôn ngữ là nguồn thông tin cho chúng ta lời giải về điều ta biết, điều ta muốn biết và cả điều ta có thể sẽ chẳng bao giờ biết về hành trình từ giao tiếp đơn thuần đến ngôn ngữ.

ĐÁNH GIÁ/NHẬN XÉT CHUYÊN GIA

“Daniel Everett vận dụng hài hòa phương pháp lấy tin học thuật bí mật xen kẽ những giai thoại dễ tiếp cận để phỏng đoán cách thức con người phát triển ngôn ngữ viết và nói, truy tìm lý do mà nó trở nên quan trọng đối với sự tồn tại và thống trị của loài người. Như trong các cuốn sách trước của mình, Everett tấn công mạnh mẽ lý thuyết vốn được chấp nhận từ lâu của Noam Chomsky rằng con người khi sinh ra đã có bản năng ngôn ngữ, bao gồm cả các quy tắc cấu trúc bẩm sinh…” — Kirkus Reviews

“Nói về nguồn gốc sinh học và văn hóa của loài người, chẳng có mấy cuốn sách có thể xếp vào hàng kinh điển. Tôi tin rằng Lược sử Ngôn ngữ của Daniel Everett sẽ là một trong số đó.”

“[Một] bản thảo đầy tham vọng… Giọng điệu dễ mến và đặc biệt là những giai thoại hấp dẫn của Everett từ các nghiên cứu thực địa trong rừng mưa vùng Amazon sẽ giúp ích cho những người mới vào nghề. ” — New York Times Book Review

“Lược sử Ngôn ngữ đã giải thích rõ ràng các vấn đề phức tạp cho độc giả nói chung và đóng góp những thông tin độc đáo cho giới học thuật nói riêng chỉ bằng một dung lượng vừa phải… Những lập luận được viện dẫn và những hiểu biết được cung cấp đều vô cùng ấn tượng… Những người quan tâm đến ngôn ngữ sẽ thấy cuốn sách này hữu ích.” — Oliver Kamm, Times

TRÍCH ĐOẠN HAY

  1. Làm thế nào loài người có được ngôn ngữ là một câu chuyện đầy ắp những khám phá và phát kiến thú vị, không tài nào kể xiết. Kết luận mà tôi rút ra qua câu chuyện đó có một cây phả hệ rất dài, móc nối những ngành khoa học liên quan đến sự tiến hóa của ngôn ngữ – bao gồm nhân học, ngôn ngữ học, khoa học nhận thức (hay khoa học tri nhận), cổ thần kinh học, khảo cổ học, sinh học, khoa học thần kinh và linh trưởng học. Dù vậy, như mọi nhà khoa học khác, những kiến giải của tôi [về đề tài này] đến từ nền tảng giáo dục, cụ thể là 40 năm nghiên cứu thực địa về ngôn ngữ và văn hóa của Bắc Mĩ, Trung Mĩ và Nam Mĩ, đặc biệt với những người săn bắt hái lượm ở vùng rừng Amazon thuộc Brazil. Như đã trình bày trong chuyên khảo mới nhất về sự giao thoa giữa tâm lí học và văn hóa, Dark Matter of the Mind: The Culturally Articulated Unconscious (Vật chất tối của ý thức: Tiềm thức biểu lộ qua văn hóa), ở đây, tôi phủ định rằng ngôn ngữ là bản năng của bất kì loài nào, hay là (yếu tố) bẩm sinh hoặc di truyền.

  2. Dù cách nói chuyện và ngôn ngữ của Homo erectus có thể khác biệt rất lớn với cách nói chuyện và ngôn ngữ con người hiện đại, bản thân ngôn ngữ đó đã là một thứ ngôn ngữ toàn diện. Họ có ngôn ngữ từ khi họ sở hữu những biểu tượng, mà trật tự sắp xếp cũng như ý nghĩa của chúng phần nào được quyết định bởi chính các biểu tượng đó kết hợp với ngữ cảnh.

  3. […] bộ não không phải ốc đảo mà là một mạng lưới liên kết. Đầu tiên, não liên kết với thân thể, kết nối với các cơ quan khác cả về mặt tiến hóa lẫn sinh lý. Nhưng có một điều quan trọng không kém là bộ não cũng kết nối với những bộ não khác. Như triết gia Andy Clark từng tuyên bố nhiều năm trước, văn hóa làm não chúng ta “lớn lên”. Mỗi bộ não là một mắt xích kết nối với những bộ não khác trong biển cả văn hóa. Quan điểm này đáng được nhấn mạnh. Trên thực tế, chúng ta không thể thấu hiểu vai trò của bộ não đối với ngôn ngữ và sự tiến hóa nếu không có ý niệm đó. Đây là lí do chúng ta phải vô cùng cẩn trọng trước quan điểm phổ biến nhưng dễ gây nhầm lẫn rằng bộ não là một cỗ máy tính, một sản phẩm nhân tạo hoàn toàn khác một cơ quan [trong cơ thể người]. Thật vậy, máy vi tính không hề có văn hóa.

  4. […] quan sát độc lập của Jones trên cùng một sự việc đã đưa đến một trong những phát hiện quan trọng nhất trong nghiên cứu về hoạt động giao tiếp của con người qua nhiều thế kỷ. Kiến giải của ông cho rằng tiếng Phạn, Hi Lạp, Latin, Gothic (gần với ngôn ngữ Đức) và Celtic đều có chung nguồn gốc. Chúng là những ngôn ngữ chị em. Ngôn ngữ mẹ – cũng là mẹ của những ngôn ngữ họ hàng đang chờ được tìm thấy, hay nói cách khác là đang chờ được gia nhập vào cây ngữ hệ – có tên là ngôn ngữ Tiền-Ấn-Âu. […] Rồi chúng ta cũng khám phá ra rằng hệ ngôn ngữ Ấn-Âu chính là ngôn ngữ mẹ của phần lớn các ngôn ngữ châu Âu hiện nay, và đồng thời cũng là ngôn ngữ mẹ của cả những ngôn ngữ không thuộc châu Âu như tiếng Ba Tư, tiếng Hindu và nhiều ngôn ngữ khác. Câu hỏi đi kèm là liệu chúng ta có thể phát hiện ra ngôn ngữ mẹ của ngôn ngữ Ấn-Âu hay không?

  5. Giao tiếp là nỗ lực của toàn bộ thực thể, cho nên những cử chỉ, ngữ điệu, hai lá phổi, miệng, lưỡi, đôi bàn tay, chuyển động cơ thể và thậm chí cả lông mày đều được sắp đặt phục vụ việc sử dụng ngôn ngữ, như trong phần lớn hoạt động giao tiếp ở động vật khác. Những thành tố khác nhau của nỗ lực giao tiếp bằng ngôn ngữ chia biểu tượng ra thành những phần nhỏ hơn, và những phần nhỏ này lại được sử dụng để tạo nên những đơn vị lớn hơn. Âm tố, từ ngữ, câu cú, sự thêm thắt ngữ pháp và tông giọng đều đến từ sự ra đời của những biểu tượng đầu tiên, và phát minh này được cải tiến, lan truyền qua thời gian nhờ sự tham gia của toàn xã hội, giống như mọi phát minh khác.

  6. Lỗ hổng chính của việc phủ nhận nhận thức ở động vật chính là khi làm vậy, về cơ bản, chúng ta phủ nhận cả việc tổ tiên của mình có nhận thức trước khi họ có ngôn ngữ. Trạng thái tiền ngôn ngữ là cơ sở nhận thức để hình thành nên ngôn ngữ.

  7. Tôn ti cần thiết đối với chi Homo nếu xét nó như một phương thức để tìm hiểu và cấu thành những mối quan hệ xã hội, hoặc để phân chia công việc, thậm chí ngay cả trong việc xây dựng ngôn ngữ. […] Nhưng trong khía cạnh ngôn ngữ, tôn ti chỉ cần thiết trong mối tương quan trực tiếp với mức độ phức tạp về nội dung giao tiếp – cái được con người nói đến – khi dòng chảy thông tin trở nên nhanh và phức tạp hơn. Đúng như [Herbert] Simon dự đoán, hoạt động giao tiếp cần sử dụng nhiều thông tin – đặc biệt là khi diễn ra với tốc độ cao trong ngôn ngữ loài người – sẽ được hỗ trợ thông qua những cấu trúc thông tin xác định.

  8. Cộng đồng erectus không giống cộng đồng sapiens ở nhiều điểm. Tuy vậy, họ vẫn là những nhóm người biết thảo luận, trao đổi, tranh luận và phản đối, những hoạt động diễn ra theo bước chân rong ruổi khắp thế giới của họ, và họ đã trao truyền lại cho chúng ta phát minh của mình – ngôn ngữ. Mỗi một con người đều đang sử dụng ngữ pháp và tham gia vào xã hội bằng công sức, các khám phá và trí tuệ của Homo erectus. Sự chọn lọc tự nhiên đã giữ lại những gì được xem là hiệu quả nhất cho sự tồn tại của loài người, và cải tiến giống loài thành loài người ngày nay trong Thời đại Cách tân, Kỷ nguyên Văn hóa, trong Vương quốc của Lời nói.

  9. Văn hóa là thứ trừu tượng vì không thể chạm vào, nhìn thấy hay ngửi được – nó không thể được quan sát trực tiếp. Tuy nhiên, những sản phẩm của văn hóa, như nghệ thuật, thư viện, vai trò chính trị, đồ ăn, văn học, khoa học, tôn giáo, phong cách, kiến trúc, tính nhân văn, thì lại không hề trừu tượng, có thể nhìn thấy và rất rõ ràng. Văn hóa là một động lực năng động chỉ có thể tìm thấy ở những cá nhân thuộc về xã hội. Mọi thành viên trong xã hội đều cùng chia sẻ văn hóa, khi họ đồng thuận về những giá trị và trình tự ưu tiên của mọi giá trị mà mình sở hữu. Các thành viên trong cộng đồng văn hóa, đến lượt mình, chia sẻ tri thức và các vai trò xã hội. Người ta quan sát cách các giá trị và tri thức được áp dụng, hoặc các kì vọng đến từ những vai trò xã hội trên thực tế, thông qua những thành viên khác trong xã hội. Điều này chính là biểu hiện hữu hình của văn hóa.

  10. Ngôn ngữ mang tính toàn thể và đa thức. Bất kể ngữ pháp của nó như thế nào, ngôn ngữ cũng vẫn tham gia vào toàn bộ các khía cạnh đời sống của một con người – trí tuệ, cảm xúc, đôi tay, cái miệng, cái lưỡi, bộ não. Ngôn ngữ đòi hỏi được tiếp cận với những thông tin văn hóa, những tri thức ngầm ẩn, vì tất cả các hoạt động mà chúng ta thực hiện như tạo ra các âm thanh, cử chỉ, độ cao, biểu cảm khuôn mặt, chuyển động cơ thể và các tư thế đều là những khía cạnh khác nhau liên quan đến ngôn ngữ.

  11. Không thể tồn tại ngôn ngữ mà không có cử chỉ. Phần lớn cử chỉ được sử dụng một cách vô thức và để làm được điều đó, người ta phải vận dụng các tri thức ngầm ẩn. Cử chỉ được định hình nhờ nhu cầu của ngôn ngữ mà chúng góp phần mở rộng, và nhờ nền văn hóa mà từ đó chúng được sinh ra.

  12. Nguồn gốc và thành phần cấu tạo nên các biểu tượng mà chúng ta bàn luận cho thấy một thực tế rằng, giống như những chức năng thuộc về sinh học, ngôn ngữ của loài người không hề đơn giản. Ngôn ngữ nảy sinh từ sự tương tác với các nghĩa (ngữ nghĩa học), điều kiện cần để chúng sử dụng (ngữ dụng học), thuộc tính vật lí của các âm chứa ý nghĩa đó (ngữ âm học), ngữ pháp, âm vị học (cấu trúc âm), hình thái học (cách ngôn ngữ tạo ra từ, ví dụ như thêm tiền tố, phụ tố, hoặc không thêm gì cả) và sự tổ chức các tầng ý nghĩa cũng như hội thoại. Nhưng sau tất cả, vẫn còn tồn tại một điều bí ẩn gì đó. Ngôn ngữ, với tư cách là một tổng thể, vẫn lớn hơn sự tổng hòa tất cả thành phần của nó. Khi nghe tiếng mẹ đẻ, chúng ta không nghe riêng ngữ pháp hay ngữ âm, cũng không nghe riêng ngữ nghĩa, nhưng chúng ta vẫn nghe và ngay lập tức hiểu điều đang được nói – coi đó như một tổng thể, từng chi tiết và mối liên kết tất cả các chi tiết với nhau, trong một đoạn hội thoại hay một câu chuyện.

  13. Trong quá trình khảo sát những dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau, ông đã có một trong số các khám phá quan trọng nhất lịch sử. Ông tái phát hiện một sự thật mà hơn 100 năm trước đã được một người Đức tên là Andreas Jaeger lần đầu chú ý vào năm 1686, và được nhà truyền giáo Dòng Tên người Pháp ở Ấn Độ Gaston để mắt đến lần nữa vào năm 1767. Mặc dù công trình của Jaeger và Coeurdoux hầu như đã bị lãng quên, quan sát độc lập của Jones trên cùng một sự việc đã đưa đến một trong những phát hiện quan trọng nhất trong nghiên cứu về hoạt động giao tiếp của con người qua nhiều thế kỉ. Kiến giải của ông cho rằng tiếng Phạn, Hi Lạp, Latin, Gothic (gần với ngôn ngữ Đức) và Celtic đều có chung nguồn gốc. Chúng là những ngôn ngữ chị em. Ngôn ngữ mẹ – cũng là mẹ của những ngôn ngữ họ hàng đang chờ được tìm thấy, hay nói cách khác là đang chờ được gia nhập vào cây ngữ hệ – có tên là ngôn ngữ Tiền-Ấn-Âu. Jones, Jaeger và Coeurdoux đã mở đường cho con đường nghiên cứu về nguồn gốc ngôn ngữ một cách nghiêm túc. Gần 100 năm sau đó, gần Weimar, Đức, người ta đã phát triển một công cụ quan trọng khác để phục vụ cho việc nghiên cứu nguồn gốc ngôn ngữ. Vào năm 1850, nhà ngữ văn học 29 tuổi người Đức, August Schleicher, đã xuất bản một cuốn sách với tuyên bố rằng, ngôn ngữ của loài người nên được nghiên cứu như những sinh thể, xếp ngang hàng với những cơ thể sinh học, được liên hệ với các giống, loài và phân loài – tương tự cách chúng ta hiểu mối tương quan giữa tất cả các loài thực vật và động vật hiện nay. Schleicher đã trình bày một cách tối ưu những mối liên hệ trong quá trình tiến hóa của các ngôn ngữ qua “sơ đồ hình cây”. Với công việc này, ông không chỉ đóng góp một phần to lớn cho lịch sử và tiến trình tiến hóa của ngôn ngữ, mà còn giới thiệu một khái niệm về “nguồn gốc tự nhiên” – vào thời điểm chín năm trước khi Darwin xuất bản cuốn sách Origin of Species (Nguồn gốc của các loài).

Công trình của Schleicher và Jones truyền cảm hứng cho nhiều người suy nghĩ một cách sâu sắc về mối liên hệ giữa các ngôn ngữ. Rõ ràng là bằng cách sử dụng phương pháp xây dựng các cây ngôn ngữ vốn bắt đầu phát triển từ Ấn Độ, Đức, Pháp, Anh hay những nơi khác, chúng ta có thể tìm về thời điểm và nơi chốn mà các ngôn ngữ cụ thể ra đời. Rồi chúng ta cũng khám phá ra rằng hệ ngôn ngữ Ấn-Âu chính là ngôn ngữ mẹ của phần lớn các ngôn ngữ châu Âu hiện nay, và đồng thời cũng là ngôn ngữ mẹ của cả những ngôn ngữ không thuộc châu Âu như tiếng Ba Tư, tiếng Hindu và nhiều ngôn ngữ khác. Câu hỏi đi kèm là liệu chúng ta có thể phát hiện ra ngôn ngữ mẹ của ngôn ngữ Ấn-Âu hay không? Hiện nay, chúng ta biết rằng ngôn ngữ Ấn-Âu đã bắt đầu phân nhánh thành các ngôn ngữ châu Âu hiện đại từ 6.000 năm về trước. Liệu chúng ta có thể đi xa hơn? 10.000 năm? 100.000 năm? Liệu chúng ta có thể thực sự sử dụng những phương pháp của ngôn ngữ lịch sử và ngôn ngữ so sánh để phục nguyên ngôn ngữ đầu tiên hay không?

Hầu hết các nhà ngôn ngữ học đương thời đưa ra đáp án chắc nịch là “Không thể”. Các phương pháp được chú ý đến qua công trình của Jones dường như có thể công phá bức tường 6.000 năm. Để đi xa hơn, chúng ta sẽ cần đến nhiều phương pháp của các lĩnh vực khác, chẳng hạn cổ sinh vật học, khảo cổ học và sinh học – và chúng ta cần đến thứ mà có lẽ nằm ngoài khả năng, những mẫu ngôn ngữ được bảo tồn.

  1. Trên thực tế, các nhà ngôn ngữ học đã nhận ra rằng sự biến đổi trong các ngôn ngữ hiện đại là kết quả của sự chọn lọc hiệu quả mang tính tự nhiên của ngôn ngữ qua thời gian. Theo thời gian, ngôn ngữ nào cũng biến đổi. Chúng biến đổi vì sự chia tách địa lí (hãy nghĩ đến sự “biến đổi di truyền”), hay vì những ưu tiên khác nhau của thời đại, kinh tế,… Những nhân tố này, dưới hình thức này hay hình thức khác, cũng đều cho thấy ngôn ngữ của Homo erectus đã bắt đầu biến đổi khi có những cộng đồng mới hình thành. Nhiều nhà ngôn ngữ học lịch sử khái quát hiện tượng này thành một nhận định: “Bạn nói giống như những người đang nói cùng bạn.” Một khi bạn ngưng nói chuyện với một nhóm người nào đó, điều đó cũng có nghĩa là bạn sẽ ngưng nói giống họ. Hay ít nhất là nhóm của bạn cũng sẽ ngưng nói giống bạn. Đây là lí do vì sao mỗi lần tìm đến một con sông lớn hay một rặng núi ở châu Âu, chúng ta dường như tìm thấy những ngôn ngữ khác biệt ở mỗi bờ mà trước kia chúng từng chỉ là một ngôn ngữ.

  2. Vấn đề là ngôn ngữ loài người không phải là một chuỗi mã vi tính. Con người không hình thành ngữ pháp trước rồi tìm ra ý nghĩa của nó trong một nền văn hóa cụ thể. Văn hóa, ngữ pháp và ý nghĩa, mỗi thứ lại phản chiếu và chịu ảnh hưởng bởi thứ kia trong ngôn ngữ loài người. Ngôn ngữ và tâm lí cùng hòa quyện sâu trong mạch nguồn văn hóa. Chúng ta sẽ không thể hiểu bất cứ tạo tác nào trong ngôn ngữ và xã hội loài người nếu tách rời chúng khỏi những công cụ diễn dịch văn hóa. Việc hiểu bản chất và vai trò của văn hóa trong tập tính, ngôn ngữ và tư duy loài người là thiết yếu để hiểu sự tiến hóa của ngôn ngữ loài người.

CÂU QUOTE HAY

  1. Khả năng tư duy phức tạp phải là điều kiện tiên quyết để sử dụng được những cấu trúc cú pháp phức tạp…
  2. Ngữ pháp là việc sử dụng các biểu tượng cùng nhau. Cú pháp là sự sắp xếp những biểu tượng đó khi chúng được sử dụng cùng nhau.
  3. Mọi hành vi của con người, bao gồm cả ngôn ngữ, đều là cách chúng ta biểu hiện ra bên ngoài những ý định, những điều mà ý thức được hướng tới. Ngôn ngữ là công cụ tốt nhất để truyền đạt những ý định đó.
  4. Máy tính không phải là những công cụ tiên phong trong thời đại thông tin mà chính là ngôn ngữ. Thời đại thông tin đã bắt đầu từ hai triệu năm trước. Homo sapiens chỉ giúp nó trở nên sôi động hơn chút mà thôi.
  5. Ngôn ngữ không phải một thực thể tĩnh, chỉ tuân thủ các quy tắc ngữ pháp cứng nhắc liên quan tới hình thức và ngữ nghĩa, mà nó là một thực thể động, vận dụng độ cao, cử chỉ, lời nói và ngữ pháp cùng nhau một cách sáng tạo để tạo nên hiệu quả giao tiếp bằng lời.
  6. Bởi vì ngôn ngữ là một tạo tác văn hóa, chúng ta buộc phải hiểu văn hóa để hiểu ngôn ngữ

VỀ TÁC GIẢ

DANIEL L. EVERETT

(Sinh năm 1951)

Daniel Leonard Everett là một nhà nhân loại học, ngôn ngữ học người Mỹ, đồng thời là tác giả của rất nhiều bài viết và cuốn sách nổi tiếng.

Everett đã dành hơn 30 năm sinh sống và làm việc trong rừng rậm Amazon thuộc Brazil cùng hơn mười nhóm bộ lạc khác nhau. Ông được biết đến nhiều nhất qua công trình nghiên cứu về người Pirahã, một tộc người sống tại lưu vực sông Amazon, và ngôn ngữ của họ.

Everett hiện là Giáo sư Khoa học Nhận thức được ủy thác tại Đại học Bentley, Massachusetts.

Tác phẩm tiêu biểu:

  • Don't Sleep, There Are Snakes: Life and Language in the Amazonian Jungle (2008)

  • Language: The Cultural Tool (2012)

  • Dark Matter of the Mind: The Culturally Articulated Unconscious (2016)

  • How Language Began: The Story of Humanity's Greatest Invention (2017)

mua sản phẩm tại Shopee Mua tại Shopeemua sản phẩm tại TikiMua tại Tikimua sản phẩm tại LazadaMua tại Lazadamua sản phẩm tại TiktokMua tại Tiktok
999 Lá Thư Gửi Cho Chính Mình - Mong Bạn Trở Thành Phiên Bản Hạnh Phúc Nhất (Phần 2) “999 lá thư gửi cho chính mình” là một tác phẩm đặc biệt đầy cảm hứng
Combo Nhà giả kim + Chuyện con mèo dạy hải âu bay + Hoàng Tử bé - Tặng kèm bookmark PĐ 1. Nhà giả kim Tất cả những trải nghiệm trong chuyến phiêu du theo
Cách mạng Tháng Tám, rồi hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ kéo dài trên 30 năm, cho đến năm 1975 rồi trước năm 1980, ngót 40 năm; Cả dân tộc và nền
Tổng Tập Đề Thi Olympic 30 Tháng 4 Môn Tiếng Anh Lớp 10 (Từ Năm 2014 Đến Năm 2018) Kì thi Olympic 30 tháng 4 do Sở Giáo dục và Đào tạo, Trường Trung học
- Cuốn sách này sẽ cho bạn thấy cần làm thế nào để tiếp tục quá trình học hỏi ở một cấp độ cao hơn. Nó sẽ chỉ ra những chiến lược không bao giờ
Combo sách hay dành cho tuổi trẻ : Không tự khinh bỉ không tự phí hoài + Đừng lựa chọn an nhàn khi còn trẻ - Tặng kèm Postcard HAPPY LIFE Hai cuốn sách là
Bạn có biết: - Các thủ khoa hiếm khi trở thành triệu phú, và nhược điểm lớn nhất có khi lại là ưu điểm tuyệt vời nhất mà ai ai cũng khao khát sở hữu.
[TẶNG KÈM BOOKMARK NGẪU NHIÊN CHO MỌI ĐƠN HÀNG] /// THẾ KỶ CÔ ĐƠN: XÍCH LẠI GẦN NHAU TRONG MỘT THẾ GIỚI NGÀY CÀNG XA CÁCH Tác giả: Noreena Hertz Dịch giả: Mai Chí Trung Khổ sách: 13x20,5cm
Sống Đơn Giản Cho Mình Thanh Thản Sống đơn giản là sống như thế nào? Để có một cuộc sống đơn giản thì phải như thế nào? Nó không đơn giản như việc sắp xếp,
COMBO SÁCH: BÍ QUYẾT THÀNH CÔNG TRONG CUỘC SỐNG Mã sản phẩm: 89361689 Tác giả :    NXB: Minh Long tổng hợp     Năm xuất bản : 2018 Số trang : Bộ 3 cuốn Khối
Sách - Da Thịt Trong Cuộc Chơi Một công trình mới đầy táo bạo từ tác giả Thiên Nga Đen, thách thức những quan điểm truyền thống của chúng ta về rủi ro và phần
Năm học 2022-2023 là năm học đầu tiên áp dụng giảng dạy môn Khoa học tự nhiên 6 theo chương trình giáo dục phổ thông 2018. Đây là môn học tích hợp các lĩnh vực
Làm Thế Nào Để Kết Giao Với Người Lạ Đôi khi thứ cản trở bạn giao tiếp với người khác không phải là ngoại hình hay cách ăn mặc không phù hợp của bạn, mà
Phương Pháp Đọc Sách Hiệu Quả Đọc sách như một nghệ thuật, ngay từ lần xuất bản đầu tiên năm 1940, đã được đánh giá là cuốn sách hướng dẫn đọc hiểu lý thú và
Kỹ Năng Học Tập Thành Công Ở Bậc Cao Đẳng, Đại Học Tập 2 Tập 2: Những kỹ năng học thuật. Ở tập này tác giả chia sẻ về những kỹ năng học tập cần
Luật Trí Não (Tái Bản 2018) Tất cả chúng ta đều muốn biết điều gì thực sự xảy ra bên trong bộ não của mình. Các nhà khoa học về trí não đã phát hiện
90 - 20 - 30 - 90 Bài Học Vỡ Lòng Về Ý Tưởng Và Câu Chữ NGÀNH QUẢNG CÁO QUÁ MAY MẮN. Lúc nào cũng lung linh trong mắt các bạn trẻ yêu sáng
Combo Cẩm Nang Sống Đắt Gía: Ngày Xưa Có Một Con Bò + Bạn Đỡ Ngu Ngơ Rồi Đấy (Bộ Sách Giúp Bạn Chế Ngự Đám Đông Và Tạo Bước Đột Phá Mới Trong Cuộc
The Artist's Way: Đánh Thức Bản Ngã Nghệ Sĩ (*** Sách Bản Quyền ***) Công Ty Phát Hành: Alpha Books ------------ GIỚI THIỆU TÁC PHẨM The Artist's Way: Đánh Thức Bản Ngã Nghệ Sĩ (*** Sách Bản Quyền ***)
Sách - Da thịt trong cuộc chơi ------------  
Refresh! 20 Ngày Làm Mới Bản Thân ------------   Đầu tiên, cuốn sách được ví như là một món quà tri ân mà tác giả muốn gửi đến những con người Việt Nam thân thiện
Scrum là một khung làm việc trong đó con người có thể xác định các vấn đề thích nghi phức hợp, trong khi vẫn giữ được năng suất và sáng tạo để chuyển giao các
Combo 2 cuốn sách tư duy - kĩ năng sống hay: Thả Trôi Phiền Muộn + Nóng Giận Là Bản Năng , Tĩnh Lặng Là Bản Lĩnh/ Những lời tâm sự nhân sinh học cách
Combo Đọc Vị Bất Kỳ Ai + Kỹ Năng Bán Hàng Tuyệt Đỉnh (Bộ 2 Cuốn) Kỹ năng bán hàng tuyệt đỉnh sẽ cho bạn đọc biết được những quy tắc bán hàng, vốn là
Mã hàng 8935251412642 Công ty phát hành Alpha Books Tác giả Robert Kurson Người Dịch Nguyễn Bình Thành - Thới Ngọc Tuấn Nhà Xuất Bản NXB Thế Giới Năm Xuất Bản 2021 Trọng lượng (gr)
Loonshots: Từ Lạc Loài Đến Lẫy Lừng - Bản Quyền ------------ Trong cuốn sách này, tác giả sẽ cho bạn thấy khoa học về sự chuyển pha đã gợi ra một cách tư duy mới
Kể chuyện là một nghệ thuật, và người kể chuyện là một nghệ sĩ. Nghệ thuật kể chuyện có thể thay đổi cuộc đời của chúng ta. Làm thế nào một người bán áo phông
Nếu muốn bắt đầu tìm hiểu về kỹ thuật sketchnote, đây là cuốn sách hướng dẫn tốt nhất dành cho bạn.Sketchnote lý thuyết minh họa đầy đủ về câu chuyện sketchnote – tại sao và
Tối Giản Tâm Trí Tất cả chúng ta đều có lúc suy nghĩ tiêu cực. Màn độc thoại nội tâm này là một phần tự nhiên của tâm trí con người. Nó luôn diễn ra
Đàn Bà Thì Phù Phiếm Cuốn sách nhỏ này tập hợp các loại tản văn, những suy tưởng của chị về cuộc đời, về tình yêu. Khác với lối viết hàn lâm trong các công
Hành trình trải nghiệm 28 ngày biết ơn là một cuốn cẩm nang, một quyển nhật ký, một người thầy, một người bạn, một tấm gương, hay bất kỳ một vai trò nào mà bạn
Không Bao Giờ Là Đủ   Bằng cách này hay cách khác, Donald Trump đã là chủ đề bàn tán trên khắp đất nước Mỹ suốt gần bốn mươi năm nay. Không một ai trong
NGƯỜI THÀNH CÔNG CÓ LỐI ĐI RIÊNG    Linh hoạt thay đổi là điều rất quan trọng    Một đại dịch khủng khiếp đã khiến cả hành tinh hoàn toàn bị tắt ngúm. Bốn mươi
Combo Sách Ngay Bây Giờ Hoặc Không Bao Giờ và Bản Kế Hoạch Thay Đổi Định Mệnh  Bộ sách gồm 2 cuốn sách với nội dung chi tiết như sau: 1. Ngay Bây Giờ Hoặc Không
Combo 2 cuốn sách Tư Duy - Kĩ Năng Sống: Nghệ Thuật Tư Duy Phản Biện + Lộ Trình Sức Mạnh Cá Nhân 1.Nghệ Thuật Tư Duy Phản Biện   Tư duy phản biện là
Vươn Lên Từ Thất Bại Tác giả Brené Brown, nhà xã hội học lừng danh đã khơi dậy một cuộc luận đàm về giá trị của lòng can đảm, sự dám tổn thương và phẩm cách
TÁC ĐỘNG THẦM LẶNG - LÀM THẾ NÀO ĐỂ TRỞ THÀNH MỘT NGƯỜI HƯỚNG NỘI THÀNH CÔNG? ĐIỀU GÌ ĐANG CẢN TRỞ BẠN? Nếu bạn là một người hướng nội thì bạn đang thuộc về
Cuốn sách "Thấu Hiểu và Hỗ trợ Trẻ Tự Kỷ" gồm 5 phần chính: Phần 1: Tổng quan về bệnh tự kỷ; Phần 2: Chuẩn đoán và phân loại bệnh tự kỷ; Phần 3: Giải
Combo Sách Hay: Phụ Nữ Lãnh Đạo Bằng Yêu Thương + Thịnh Vượng Tài Chính Tuổi 30 - (Bộ 2 Cuốn Sách / Sách Bán Chạy / Tặng Kèm Postcard Greenlife) Một bản tính cố
Combo Sách Kỹ Năng Hay Nhất Mọi Thời Đại: Đọc Vị Tính Cách + Đọc Vị Bất Kỳ Ai - Để Không Bị Lừa Dối Và Lợi Dụng (Bộ 2 Cuốn Phát Huy "Gíac Quan
Combo 2 Cuốn Sách Gia Đình Hay- Có Một Ngày, Bố Mẹ Sẽ Già Đi+ Mẹ Làm Gì Có Ước Mơ 1/ Có Một Ngày, Bố Mẹ Sẽ Già Đi Càng lớn lên, những quyến
Combo Người Thành Công Không Bao Giờ Trì Hoãn + Tủ Sách Học Làm Người - Đầu Tư Tương Lai (Bộ 2 Cuốn)   Người Thành Công Không Bao Giờ Trì Hoãn   - Xua
1. Ổn Định Hay Tự Do  ỔN ĐỊNH HAY TỰ DO (Yên ổn bạn thích không cho bạn được cuộc đời như mong muốn) - cuốn sách Best-seller dành cho thế hệ GEN Z, tiếp
Tác giả : Nhiều tác giả Dịch giả :Nhiều tác giả NXB: Minh Long book tổng hợp Khối lượng : 600 grams Bìa : bìa mềm   Khi Bạn Đang Mơ Thì Người Khác Đang Nỗ
TÁC GIẢ: Michele Cagan Dịch giả: Phạm Trúc Quỳnh THÔNG TIN XUẤT BẢN: Giá bìa: 219.000 Kích thước: 13x20,5 Số trang: 395 Mã EAN: 8936230471445 NXB liên kết: NXB Tài Chính Sách do Công ty
Ping - Vượt Ao Tù Ra Biển Lớn Ping - Vượt Ao Tù Ra Biển Lớn - Bạn có thể tạo ra những cú nhảy tuyệt diệu từ nội lực cửa chính mình Sau sự thành
Seolto, một chú thỏ với đôi tai bên dài bên ngắn và người bạn Cà Rốt lâu năm là hai nhân vật chính của cuốn sách. Tác giả đã sử dụng hình ảnh cuộc sống
Thần Thoại Bắc Âu - Văn Xuôi Edda Và Thơ Edda Từ xa xưa, người dân xứ Bắc Âu đã tự xây dựng một hệ thống tín ngưỡng, niềm tin đặc sắc và riêng biệt,
Chúng tôi xin gửi đến các bạn đọc người Hùng Ý Tưởng “Cuộc thập tự chinh nào mà để nhắm đến nó ta lại chẳng cần đến tinh thần lạc quan và tham vọng?” –
“Đây không phải là thời đại mà lương sẽ tăng liên tục theo từng năm”. Đây là điều mà không ai có thể phủ nhận. Dù nhà nước có thực hiện các biện pháp kinh
Hẹn Gặp Lại, Quốc Vương Của Tôi - Tập 4 Có lẽ Quốc vương Mohemisi không thể ngờ rằng, chính em trai ruột của m.ình - Suter lại câu kết cùng thế lực thù địch
Combo Bạn Có Phải Cá Hồi Chum Không? + Dũng Cảm Tiến Lên - 7 Bước Thay Đổi Bản Thân - Bạn Có Phải Cá Hồi Chum Không? Tâm lí học gắn bó mật thiết
TÁC GIẢ: Chris Guillebeau Dịch giả: Nguyễn Thị Thương Thương THÔNG TIN XUẤT BẢN: Giá bìa: 219.000 Kích thước: 13x20,5 Số trang: 404 Mã EAN: 8936230473319 NXB liên kết: NXB Công Thương Sách do Công
Sống Để Hạnh Phúc Cuốn sách là một chuỗi những cuộc trò chuyện giản dị của cô Nguyễn Hoàng Ánh về nỗi bất an của xã hội này: Trăn trở làm người, tìm ra được giá trị
Nhật Ký Bí Mật Của Ông Hendrik Groen 83 1/4 Tuổi ‘Lại thêm một năm nữa, và tôi vẫn không ưa đám người già. Tôi ấy hả? Tuổi mới có tám mươi ba thôi.’ Ông
Nghĩ Lớn Để Thành Công - Donald Trump Hai trong số các doanh nhân thành đạt nhất thế giới đã tiết lộ bí quyết suy nghĩ lớn để đạt được những thành công ngoạn mục.Hãy
Cuốn sách tham khảo Ôn luyện cơ bản và nâng cao Toán 9 Tập 1 (Bám sát SGK Cánh Diều) là cuốn sách do nhiều tác giả biên soạn. Thông qua các chuyên đề và
Combo 2 Cuốn Sách Kỹ Năng Sống Cực Hay Để Bạn Thật Thành Công Trong Cuộc Sống: Tôi Cần Một Cái Khuôn Khác Méo Mó Cũng Được + Định Vị Bản Thân / Sách Tư
Combo Dám Nghĩ Lớn! + Dám Dẫn Đầu Dám Nghĩ Lớn! Dám Nghĩ Lớn! – tác phẩm nổi tiếng thế giới về những ý tưởng và phương pháp tư duy độc đáo và hiệu quả đã
Trang đầu 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 Trang cuối
👁️ 163 | ⌚2025-10-07 11:43:07.633
Ngôn Ngữ: Công Cụ Quyền Năng Nhất Trong Lịch Sử Tiến Hóa Loài Người
Tóm tắt: Toàn bộ lịch sử Thế Giới | Lịch sử loài Người - Từ thời đồ đá cũ đến ngày nay
Lịch Sử Loài Người (FULL): Từ Thuở Sơ Khai Đến Văn Minh Hiện Đại
Con người đã tiến hóa như nào trong 6 triệu năm?
[Sách Nói] Sapiens: Lược Sử Loài Người - Chương 1 | Yuval Noah Harari
Lược sử Ngôn ngữ: Chuyện kể về phát minh vĩ đại nhất của loài người | Daniel L. Everett

QC Shopee
Thao Túng Cảm Xúc Bằng Ngôn Từ Nhà xuất bản : Nhà Xuất Bản Công Thương. Công ty phát hành : 1980 Books. Tác giả : Patricia Evans. Kích thước : 13 x 20.5 cm.
Kiêu Hãnh Và Định Kiến Kiêu hãnh & Định kiến là một trong những kiệt tác bất hủ của Jane Austen – không chỉ kể câu chuyện tình yêu lãng mạn, mà còn phơi bày
The Deep, Dark Woods 'Beware, beware the deep dark woods.' But Jack doesn't listen... how will he ever get home? Part of the award-winning "Usborne Very First Reading" series specially developed in consultation with literacy
Hộp 6 chai Nước mắm Ăn dặm truyền thống an toàn - đảm bảo sức khỏe cho bé chai 50ml Ưu điểm của nước mắm trẻ em: - Nước mắm truyền thống cho bé ăn
UY TÍN - CHẤT LƯỢNG - GIÁ RẺ ĐẢM BẢO CHẤT LƯỢNG TỐT NHẤT ĐẾN TAY NGƯỜI DÙNG Cờ lê mỏ lết chuyên dụng vặn dây cấp vặn vừa tất cả các ốc dây cấp
Ống kết cấu 3 lớp Chống gập, chống xoắn ống Không bị cứng ống khi thời tiết lạnh Kháng tia cực tím, độ bền cao Kháng vi khuẩn, nấm mốc Có các loại 5m,10m,15m,20m,25m.... phù
THÔNG TIN TÁC PHẨM   Tên tác phẩm: QUAY LẠI TUỔI 17 ĐỂ CỨU RỖI CHÍNH MÌNH Tác giả: Hoa Di Thể loại: Văn Học Lãng Mạn Thương hiệu: Ganesh Books (thuộc Time Books) Nhà
CHỮA LÀNH NHỮNG SANG CHẤN TUỔI THƠ Hiểu để phục hồi và chữa lành   Tác giả: Nhiều tác giả Công ty phát hành: Saigon Books Mã sản phẩm: 8935278607137 Nhà xuất bản: NXB Thế
Cuộc đời mỗi người đều từng rơi vào hoàn cảnh lo lắng, bất an, thậm chí là sợ hãi khi tương lai phía trước khó khăn, mơ hồ. Có người chiến thắng được bản thân,
999 Lá Thư Gửi Cho Chính Mình - Mong Bạn Trở Thành Phiên Bản Hạnh Phúc Nhất (Phần 2) “999 lá thư gửi cho chính mình” là một tác phẩm đặc biệt đầy cảm hứng
hay Đổi Cách Nghĩ Chỉ khi muốn thay đổi cách nghĩ thì mới có thể dẫn đến thay đổi cách làm và đạt kết quả vượt trội. Roger L. Martin được vinh danh là nhà
Tâm Ngôn "Sự ra đời của cuốn sách tựa đề là tâm ngôn Bùi Quốc Châu. Tôi bắt đầu viết rải rác từ năm tôi 23 tuổi và cho đến tận hôm nay tôi gần
Hộp 32 Bút Màu Acrylic Đầu Brush - Colokit ACM-C022 Bút lông màu Acrylic Markers Colokit 14 màu với thiết kế đầu BRUSH linh hoạt đáp ứng được đa dạng nhu cầu sử dụng. Bút
Giới thiệu sách Human Design - Thiết Kế Nhân Sinh Bạn có muốn biết bạn thực sự là ai? Lấy cảm hứng từ nhiều trường phái trí tuệ khác nhau, bao gồm các luân xa,
Human Design - Thiết Kế Nhân Sinh Bạn có muốn biết bạn thực sự là ai?   Lấy cảm hứng từ nhiều trường phái trí tuệ khác nhau, bao gồm các luân xa, kinh dịch,
Knight Fight An exciting story to inspire beginner readers. Based on the principles of synthetic phonics, supports the "Letters and Sounds" programme used in thousands of UK primary schools. Child reads with an adult’s support,
Combo Nhà giả kim + Chuyện con mèo dạy hải âu bay + Hoàng Tử bé - Tặng kèm bookmark PĐ 1. Nhà giả kim Tất cả những trải nghiệm trong chuyến phiêu du theo
Combo 2Q : Mặc Kệ Thiên Hạ Sống Như Người Nhật + Cân Bằng Cảm Xúc Cả Lúc Bão Giông (Tặng Bookmark) 1.Mặc Kệ Thiên Hạ Sống Như Người Nhật Dầu cho mỗi người chúng
Tác giả: Guillaume Musso Dịch giả: Phạm Hiền Nhà xuất bản: Hội nhà văn Số trang: 370 Kích thước: 14x20.5 cm Ngày phát hành: 09-2022 Giới thiệu sách “Một tác phẩm trinh thám thuần túy
Tác giả: Lucy Maud Montgomery Dịch giả: Huyền Vũ Nhà xuất bản: Hội nhà văn Số trang: 520 Kích thước: 14x20.5 cm Ngày phát hành: 02-2022 Lấy bối cảnh chiến tranh nặng nề, đau thương