✨Minh Chuyên (nhà văn)
Nguyễn Minh Chuyên (sinh ngày 10 tháng 12 năm 1948) là nhà văn, nhà báo, nhà biên kịch kiêm đạo diễn phim tài liệu người Việt Nam, nổi tiếng với các bút ký và phim tài liệu về đề tài hậu chiến. Ông đã sáng tác và xuất bản hơn 70 tập truyện ngắn, truyện ký, tiểu thuyết, kịch bản văn học, chủ biên tập sách “Nỗi đau sau chiến tranh”, viết kịch bản và đạo diễn 255 tập phim tài liệu. và Giải thưởng Nhà nước về văn học - Nghệ thuật. Minh Chuyên còn sở hữu một bảo tàng gồm các tác phẩm của ông và đồng nghiệp về chiến tranh Việt Nam.
Tiểu sử
Nguyễn Minh Chuyên sinh ngày 10 tháng 12 năm 1948, tại làng Thọ Lộc, xã Minh Khai, huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình. Trong khoảng năm 1962, ông là học sinh khóa đầu tiên của Trường Trung học phổ thông Nguyễn Trãi (huyện Vũ Thư).
Năm 1967, khi đang là sinh viên Khoa Ngữ văn, Đại học Tổng hợp Hà Nội, ông nhập ngũ làm quân y của Đại đội 2, Tiểu đoàn 526, Trung đoàn 7, Sư đoàn 350 chiến đấu ở chiến trường miền Đông Nam Bộ. Tham gia chiến đấu và phục vụ chiến đấu tại Tây Ninh, Bình Long, Phước Long; ông còn tham gia làm phim tài liệu trong chiến trường với đoàn phim Giải phóng Cho đến khi bị thương, nhiễm chất độc da cam và mất 40 đến 61% sức khỏe.
Đến năm 2009, chất độc phát tác mạnh, Minh Chuyên phát hiện bị ung thư bàng quang.
Năm 2021, ông được được Tổ chức Hội đồng kỷ lục Trung ương tuyển chọn gửi hồ sơ đi Tổ chức Kỷ lục châu Á. Sau hơn 1 năm thẩm định, các thành viên của Tổ chức Kỷ lục châu Á xác lập kỷ lục. Ngày 4 tháng 7 năm 2022, Tổ chức Kỷ lục châu Á đã trao chứng nhận cho nhà văn Minh Chuyên đạt kỷ lục Người có tác phẩm văn học, điện ảnh về đề tài hậu chiến tranh nhiều nhất châu Á.
Sau khi xuất ngũ, năm 1976, Minh Chuyên chuyển ngành về làm phóng viên Báo Thái Bình. Từ năm 1979 đến 1984 là Ủy viên Ban Chấp hành Hội Văn học & Nghệ thuật Thái Bình. Từ năm 1985 đến 1996 là Ủy viên thường vụ Hội Văn học & Nghệ thuật Thái Bình, Ủy viên Đảng đoàn Hội Văn học & Nghệ thuật Thái Bình.
Năm 1988, bút ký "Thủ tục làm người còn sống" của ông in trên báo Văn Nghệ, kể về hành trình 10 năm của Trần Quyết Định sau khi trở về từ cuộc chiến nhưng không được xác nhận là cựu chiến binh vì đã có giấy báo tử về nhà. 18 năm sau người lính này mới được xác nhận là cựu chiến binh và được hưởng trợ cấp.
Bút ký "Người lang thang không cô đơn” của ông sau khi được đăng trên báo Văn Nghệ số ra ngày 25 tháng 7 năm 1992 Năm 1993,
Minh Chuyên là tác giả của bốn tác phẩm được đưa vào Chương trình Giáo dục Phổ thông, gồm: Truyện kí "Vào chùa gặp lại" - Ngữ văn 11, Bút kí "Nhà Bác học của đồng ruộng" - Tiếng Việt 4, Truyện kí "Chuyện ông Hoàng Cầm" - Văn bản đọc hiểu Ngữ Văn 11 và tác phẩm "Người lang thang không cô đơn" được giảng dạy trong chương trình Giáo dục địa phương tỉnh Thái Bình. Từ tháng 6 năm 1998, ông chính thức về làm tại Đài Truyền hình Việt Nam và Hãng phim Hội Nhà văn Việt Nam. thuộc dòng phim nằm trong trào lưu tư tưởng không đồng chiều Năm 2006 bộ phim tiếp tục giành Cúp Vàng tại Liên hoan Phim quốc tế Bình Nhưỡng lần thứ 10. Bộ phim kể về quá trình tìm hài cốt liệt sĩ Hoàng Ngọc Đảm với sự trợ giúp của bà Phan Thị Bích Hằng và người lính Mĩ đã bắn ông Đảm. Tuy nhiên, sau đó Đài Phát thanh – Truyền hình Gia Lai đã có phóng sự "Phim Linh hồn Việt cộng - một nửa sự thật ở đâu" phân tích địa điểm tìm thấy hài cốt liệt sĩ trong phim tài liệu trên không đúng với lời bình của phim. Minh Chuyên sau đó đã giải thích việc gia đình và đoàn của ông đã phải đào trộm hài cốt liệt sĩ Đảm vì họ chưa đủ thủ tục, sau đó cảnh đào mộ phải quay bù ở địa điểm khác dẫn đến hình ảnh và lời bình không đồng nhất.
Từ 2008 đến nay là Đạo diễn cao cấp Đài truyền hình Việt Nam.
- Tập truyện ký: "Người không cô đơn" (1995), "Điểm tựa cuộc đời" (1997)
- Tập truyện ngắn: "Miền quê anh đến" (1985), "Làm tiếp Surenco" (1986), "Người gặp trong mơ" (1990)
- Tập ký: "Người lang thang không cô đơn" (1993), "Thử thách" (1994), "Những linh hồn da cam" (2008), "Linh hồn Việt Cộng" (2009)
- Những linh hồn da cam (sách)
- Bút ký nổi bật: Đứa con màu da thú (1976) Vào chùa gặp lại (1997) Thủ tục làm người còn sống - báo Văn Nghệ số 19 tháng 5-1988 Vào chùa gặp lại
- Trở lại kiếp người (2024)
- Phim tài liệu: Ngòi bút tri ân do Trung tâm Phát thanh - Truyền hình Quân đội sản xuất năm 2023.
- Năm 2024, GS.TS, nguyên Thứ trưởng Nguyễn Công Nghiệp cho ra mắt tập bút kí về ông "Minh Chuyên – Cây bút hậu chiến".
- Danh hiệu: Anh hùng Lao động (2025)