✨Lầu Tứ Phương Vô Sự

Lầu Tứ Phương Vô Sự (chữ Hán: 樓四方無事) là công trình kiến trúc hai tầng, nằm trên đài Bắc Khuyết của Hoàng thành Huế. Lầu Tứ Phương Vô Sự được xây dựng và khánh thành năm 1923 để chuẩn bị cho lễ mừng thọ "Tứ tuần đại khánh tiết" của vua Khải Định vào năm 1924. Sau đó, lầu Tứ Phương Vô Sự trở thành nơi cho nhà vua và hoàng gia hóng mát, cũng là nơi học tập hàng ngày của các vị hoàng tử và công chúa giai đoạn cuối triều Nguyễn.

Lầu Tứ Phương Vô Sự được xây theo phong cách kiến trúc thuộc địa, giao thoa kiến trúc Á - Âu, gồm hai tầng với diện tích lên đến 182m². Đây là công trình kiến trúc có giá trị về lịch sử và văn hóa nghệ thuật của Huế, là một trong những công trình kiến trúc tiêu biểu được xây dựng dưới thời Pháp thuộc, đánh dấu một giai đoạn chuyển tiếp trong lịch sử kiến trúc Việt Nam nửa đầu thế kỷ 20. Sau khi nhà Nguyễn cáo chung năm 1945, chịu tác động khắc nghiệt của thiên nhiên và hai cuộc chiến tranh tàn phá ác liệt, đặc biệt là sự kiện Tết Mậu Thân (1968), lầu bị hư hỏng nặng nề và xuống cấp nghiêm trọng. Tháng 12 năm 2008, dự án trùng tu lầu Tứ Phương Vô Sự được khởi công và khánh thành ngày 6 tháng 10 năm 2010 nhân kỉ niệm đại lễ 1000 năm Thăng Long - Hà Nội, với tổng mức hơn 9,3 tỉ đồng. Tháng 5 năm 2011, dư luận xôn xao việc lầu bị biến thành quán cà phê, trong một thỏa thuận phối hợp tổ chức phục vụ dịch vụ giải khát giữa Trung tâm Bảo tồn di tích Cố đô Huế với người kinh doanh giải khát bên ngoài. Sau đó, tấm biển quảng cáo dịch vụ đã phải gỡ bỏ, nhưng quán vẫn tiếp tục hoạt động.

Vị trí và kiến trúc

trái|nhỏ|Lầu Tứ Phương Vô Sự năm 1964

Vị trí

Lầu Tứ Phương Vô Sự nằm trên nền đài Bắc Khuyết của Hoàng thành Huế, gần với cửa Hòa Bình - cửa bắc Hoàng thành. Tòa lầu cũng nằm trên trục "thần đạo" tây bắc - đông nam của Hoàng thành, nối thông các công trình quan trọng nhất Đại Nội. Trục này chạy từ Ngọ Môn qua điện Thái Hòa, điện Cần Chánh, điện Càn Thành, cung Khôn Thái, điện Kiến Trung thẳng đến lầu Tứ Phương Vô Sự. Đây đều là những cung điện chỉ dành riêng cho hoàng đế và hoàng hậu nhà Nguyễn.

Kiến trúc

Đài Bắc Khuyết nằm ở chính giữa tường thành phía bắc của Hoàng thành, lồi ra phía ngoài theo hình quai vạc, bình diện hình chữ nhật có kích thước 64,6m x 28,5m, diện tích hơn 1800m². Lầu Tứ Phương Vô Sự được xây gần như hình vuông (kích thước 14m x 13m.

Lịch sử

Nửa thế kỉ Tứ Phương Vô Sự

nhỏ|Lầu Tứ Phương Vô Sự khi còn nguyên vẹn trong 45 năm tồn tại (1923-1968)|trái Trước khi lầu Tứ Phương Vô Sự được xây dựng, ở vị trí tòa lầu hiện giờ tồn tại một ngôi đình mang tên Tứ Thông, dựng vào năm 1804 đời vua Gia Long với chức năng là điếm canh của cấm quân ứng trực, bảo vệ Hoàng thành. Ông đã tạo nên bộ mặt mới của Đại Nội bằng cách xây dựng một loạt công trình kiến trúc là sản phẩm của giao thoa văn hóa Đông - Tây, thể hiện qua sự xâm nhập của nhiều trường phái kiến trúc (Ấn Độ giáo, Phật giáo, Roman, Gothic, Neo-classique...), khác biệt lớn với kiến trúc truyền thống Việt Nam. Toàn bộ hệ khung gỗ bị mất hoàn toàn, tường nhà tầng dưới bị sụp đổ một mảng nghiêm trọng ở phía bắc, tường nhà tầng trên bị sụp đổ gần hết chỉ còn lại một mảng ở góc Tây Nam, nền nhà bị sụt lún, hư hỏng trầm trọng.

Tháng 5 năm 2011, báo chí Việt Nam đưa tin Trung tâm Bảo tồn di tích Cố đô Huế cho mở dịch vụ kinh doanh cà phê trên lầu Tứ Phương Vô Sự. Ngày 20 tháng 5 năm ấy, ba tấm biển quảng cáo "Giải khát Tứ Phương Vô Sự" được treo quanh đài Bắc Khuyết. Ngày hôm sau, ba tấm biển phải gỡ xuống. Hợp đồng khai thác dịch vụ giải khát ở lầu có thời hạn 3 năm, với mức thuê 200.000.000 Việt Nam đồng mỗi năm.

Chú giải

Thể loại:Hoàng thành Huế Thể loại:Cung điện tại Việt Nam Thể loại:Kiến trúc cổ Việt Nam