✨Chùa Bốn Mặt

Chùa Bốn Mặt, hay còn gọi là Preah Buone Preah Phek Wat Buôl - Pres - Phek, hoặc Wat Prés on Prés Buôl Prés Phék theo tiếng Khmer, là một ngôi chùa cổ trong hệ thống chùa Khmer tại tỉnh Sóc Trăng. Được xây dựng vào đầu thế kỷ 16 và đã tồn tại gần 500 năm,

Nơi đây là một điểm đến văn hóa của Sóc Trăng với các thiết kế đặc trưng và các hoạt động tu tập, văn hóa, dạy học cho con em địa phương và giải trí hàng tháng. Hằng năm, khuôn viên chùa cũng tổ chức nhiều lễ hội truyền thống của người Khmer tại Sóc Trăng.

Nguồn gốc

Đến nay vẫn có nhiều tranh cãi về lịch sử của việc thành lập chùa. Tuy nhiên, một trong những phiên bản được truyền lại phổ biến đó là đầu thế kỷ 16

Kiến trúc

Khuôn viên và chánh điện

nhỏ|trái|upright=1.2|Chánh điện chùa Bốn Mặt và tháp Phật Bốn Mặt. Chùa Bốn Mặt được xây dựng trên một khu đất rộng 6,5 ha, tọa lạc tại ấp Phước Thuận, xã Phú Tân, huyện Châu Thành, tỉnh Sóc Trăng. Chánh điện được mở hai gian thành bốn mặt hướng đông, tây, nam, bắc, đây là lối bố trí kiến trúc nhìn ra bốn hướng vũ trụ theo Ấn Độ giáo.

Viền và góc cạnh mái điêu khắc hình tượng rồng Khmer, dưới là tiên nữ Keynor mình chim. Tượng chim thần Garuda miệng ngậm hồng ngọc đứng dưới chỗ tiếp giáp mái và trụ cột, biểu tượng sức mạnh nâng đỡ Chính điện. Bên trong, bức tượng Phật Bốn Mặt bằng đá gắn liền với truyền thuyết hình thành chùa, tồn tại 500 năm, thờ trong gian trước chánh điện hướng về hướng Tây. Năm 2020, một pho tượng cổ làm bằng đá được cho là của thần Vishnu được phát hiện trong khu đất Giếng Tiên gần chùa Bốn Mặt, sau đó tượng này được người dân rước vào chùa để thờ tự.

Các công trình phụ

upright=1.2|nhỏ|phải|Quan cảnh Ao Mách Cha Linh gần Chùa Bốn Mặt. Chùa Bốn Mặt Sóc Trăng đã được tu bổ và xây dựng thêm nhiều công trình theo thời gian. Đáng chú ý nhất là ao Mách Cha Linh với tháp cao 20m, bên trong có tượng Phật Thích Ca ngồi trên rắn thần Naga cuộn tròn và xòe mang che chở cho Phật. Xung quanh ao là điêu khắc tượng Phật Bốn Mặt và Mười hai con giáp Khmer: 10 con giống của người Việt và hai con khác là con mèo, con trâu được thay bằng con thỏ, con bò của người Khmer. Đây là các biểu tượng nổi bật của Phật giáo Nam tông Khmer. Xung quanh chùa là hệ thống gồm đầy đủ các công trình phụ trợ cho việc tu tập: nhà sala, khu hỏa táng, tháp cốt, trai đường, tăng đường, nhà thọ trai...

Hoạt động hiện tại

Theo đúng truyền thống của người Khmer, chùa Bốn Mặt không chỉ là nơi tu tập Phật giáo mà còn là trung tâm văn hóa đặc trưng với các thiết kế độc đáo như thư đường, phòng trưng bày hiện vật. Ngoài ra chùa Bốn Mặt còn là địa điểm dạy học cho trẻ em, cũng như nơi tụ tập hoạt động, tập luyện của các nhóm nhạc ngũ âm, đội ca múa nhạc truyền thống, múa Shdăm, và là nơi sinh hoạt của câu lạc bộ ghe Ngo của nhà chùa. Hàng tháng vào ngày rằm, chùa Bốn Mặt thường có tổ chức nhiều hoạt động văn hóa và lễ hội khác nhau.

Di tích cấp tỉnh

Ngày 11 tháng 8 năm 2017, UBND tỉnh Sóc Trăng ban hành Quyết định số 1935/QĐ-UBND xếp hạng Chùa Buôl Pres Phek là di tích kiến trúc nghệ thuật cấp tỉnh.

Ngày 20 tháng 9 năm 2017, chùa Bốn Mặt đón nhận bằng xếp hạng di tích lịch sử – văn hóa cấp tỉnh.