Nám da do rối loạn nội tiết thường xảy ra do nội tiết tố mất cân bằng, với đốm nâu đậm màu, còn nám da thông thường lại có dạng nám mảng, vị trí nám thì hai loại đều giống nhau, ở gò má, trán,...
Thế nào là nám da do rối loạn nội tiết?
Nám nội tiết (hori nevus), là tình trạng da hình thành các đốm màu nâu, màu xanh xám hoặc sạm đen, nó còn được gọi là nám chân sâu. Thoạt nhìn, chúng có thể bị nhầm lẫn với tàn nhang, nhưng thực chất thì không phải. Nám chân sâu là các đốm nám nằm sâu ở lớp trung bì và hạ bì của da, vì thế nếu những người bị loại nám này thì việc điều trị trở nên phức tạp và cần nhiều thời gian hơn so với các loại nám thông thường.
Trường Cao đẳng Da liễu Úc (ACD) cho cho rằng, phụ nữ trung niên là đối tượng chính dễ bị nám chân sâu, đặc biệt ở châu Á. Do nám chân sâu nhìn qua rất giống nám da và tàn nhanh nên không ít trường hợp bị chuẩn đoán nhầm, vì thế để cải thiện vấn đề này bạn cần được các bác sĩ da liễu có tay nghề cao để thăm khám và chữa trị.
Nguyên nhân làm rối loạn nội tiết tố gây nám chân sâu
Dưới đây là một số lý do làm bạn bị rối loạn nội tiết và làm tăng nguy cơ bị nám chân sâu bao gồm:
- Khi cơ thể bị suy giảm hormone, đặc biệt ở giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh
- Thời kỳ mang thai và sau sinh, cũng làm cho nội tiết tố thay đổi, nên có thể gây ra nám
- Thói quen dùng thuốc tránh thai, nhất là loại chứa thành phần progestin, có thể gây nám khi đang uống hoặc sau vài tháng sử dụng.
Kinh nguyệt không đều, cũng là dấu hiệu của hormone không ổn định, cũng có thể gây nám - Căng thẳng kéo dài có thể tác động xấu đến não bộ, ảnh hưởng đến việc hình thành estrogen và các hormone khác trong cơ thể, từ đó làm cho nám da có nguy cơ xuất hiện.
Cách nhận biết nám da nội tiết
Nám da do rối loạn nội tiết tố khá dễ nhận biết, bạn có thể xem xét những điểm sau:
Vị trí nám thường gặp
Dạng nám này sẽ tập trung nhiều ở hai bên gò má, nếu nám nhiều thì nó còn có thể lan sáng trán, thái dương hoặc cánh tay, còn những vùng trên cơ thể khác thì thường không có. Tuy nhiên, nếu không phát hiện sớm và điều trị kịp thơi, nám chân sâu có thể lan rộng qua các vùng da xung quanh.
Về màu sắc
Nám nội tiết thường ở dạng các đốm nâu đậm màu, có kích thước khác nhau. Khi sử dụng đèn chiếu chuyên dụng, bạn sẽ thấy melanin tập trung nhiều ở trung tâm các đốm, khiến màu sắc của chúng lại càng rõ rệt và đậm hơn. Trên bề mặt da các đốm nám này có thể to nhỏ xen cạnh nhau.
Triệu chứng đi kèm
Do liên quan đến nội tiết, nên những người bị nám do rối loạn nội tiết có thể gặp phải những vấn đề như kinh nguyệt không đều, mất ngủ, mệt mỏi, cảm giác chán ăn hoặc thậm chí nổi mụn.
Mức độ rối loạn nội tiết của cơ thể cũng có thể phản ánh qua tình trạng nám da.
Cách điều trị nám nội tiết
Điều trị theo biểu hiện
Dùng liệu pháp laser phối hợp cùng với các sản phẩm dưỡng da để ngăn ngừa melanin sản sinh, giúp đẩy mạnh hoạt động của tế bào da, giúp da khỏe mạnh hơn.
Đồng thời hạn chế peel da, dưỡng da kỹ càng, bảo vệ da khỏi ánh nắng, nghỉ ngơi đầy đủ, giữ tinh thần vui vẻ lạc quan.
Điều trị từ nguyên nhân
Việc xác định nguyên nhân gây nên nám do rối loạn nội tiết tố sẽ giúp bác sĩ đưa ra các giải pháp và phác đồ điều trị hiệu quả hơn. Nếu mà do nôi tiết tố mất cân bằng thì cần bỏ sung thêm thực phẩm, thuốc, dưỡng chất qua chế độ ăn uống hằng ngày để giúp cân bằng lại, đồng thời cần làm theo hướng dẫn của bác sĩ.
Nám da thông thường là gì?
Nám da thông thường thì nó lại hình thành dưới dạng các mảng không đồng đều trên da. Khác với nám do nội tiết, melain sẽ không đồng đều mà lại phân bổ rải tác trên da, từ đó tạo nên các đám nám lớn. Ngoài ra, vùng da nám và không nám không có ranh giới rõ rệt.
Nguyên nhân gây nám thông thường
Nám thông thường phát sinh thường là chịu ảnh hưởng bởi các yếu tố môi trường, hay do cách bạn bảo vệ và chăm da sai cách, ví dụ:
Chăm sóc da sai cách
Việc dưỡng da sai cách hay dùng các sản phẩm mỹ phẩm không rõ nguồn gốc, kém chất lượng cũng có thể làm tăng tỷ lệ bị nám. Hơn nữa, những sản phẩm có khả năng tẩy da mạnh, chứa nhiều acid và bạn dùng quá nhiều, sẽ làm da bị mỏng đi, da yếu hơn và dễ bị tổn thương. Điều này sẽ tạo điều kiện cho tia cực tím gây hại lên da nhiều hơn, và làm nám hình thành hay làm cho nám nặng hơn.
Do ánh nắng mặt trời
Khi da tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời, thì cơ thể sẽ sản xuất melanin, mục đích là để bảo vệ da. Không chỉ ánh nắng mặt trời mà các nguồn ánh sáng khác cũng vậy. Khi tăng cường sản xuất melanin, nó giúp hấp thu tia UV và giảm thiếu tia cực tím gây hại cho da. Tuy rằng việc này giúp da được bảo vệ tốt hơn, nhưng khi sản sinh quá nhiều melanin, thì nó lại khiến da bị dạm màu ở một số khu vực. Đó cũng là lý do, những ai thường xuyên tiếp xúc với nắng thì dễ bị nám.
Tác động từ môi trường
Tuy ô nhiễm môi trường không trực tiếp gây nám, nhưng nó lại là những yếu tố có thể góp phần làm cho nám ở nữ giới tăng lên. Nó cũng có thể làm cho sức khỏe của da kém đi.
Cách nhận biết nám da thông thường
Nám da thông thường sẽ có những triệu chứng như:
Vị trí nám thường gặp
Nám thông xuất hiện thành các mảng nám không đều màu, melanin phân bố rải rác trên bề mặt da, chứ không tập trung ở trung tâm như nám do nội tiết tố. Bên cạnh đó, nám sẽ ở dạng các đám lớn và ranh giới giữ da bị nám và không bị nám không rõ rệt.
Vị trí nám xuất hiện
Khu vực hai gò má, thái dương và trán là nhưng nơi dễ bị nám. Cũng có lúc nám thông thường còn xuất hiện ở cánh tay, nhưng trường hợp này khá hiếm gặp. Loại nám này không kèm theo những đặc điểm như của các rối loạn nội tiết tố. Có một số trường hợp thì biểu hiện phối hợp với các bệnh lâm sàng khác, nhưng thường ít gặp.
Cách điều trị nám thông thường
Để cải thiện nám thông thường, thì người ta có thể dùng laser kết hợp các sản phẩm đặc trị có tác dụng tăng cường sự tái tạo và hồi phục tế bào, cũng như giảm melanin.
Ngoài ra, có thể xây dựng thực đơn ăn uống, sinh hoạt lành mạnh, bảo vệ da khỏi nắng, thoa kem chống nắng để giúp da tươi tắn hơn.
Lưu ý khi gặp nám thông thường và nám do nội tiết tố
Những lưu ý bạn nên nhớ khi trị nám da:
- Sau quá trình điều trị nám, bạn cần duy trì thói quen cung cấp nước đầy đủ và dưỡng ẩm cho da. Dùng các sản phẩm dưỡng da dịu nhẹ và lành tính
- Luôn luôn thoa kem chống nắng, bảo vệ da khỏi ánh nắng mặt trời
- Có chế độ ăn uống khoa học, đa dạng bằng các thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất từ trái cây, rau củ, thịt trắng, cá, rau xanh.... Hạn chế các món ăn cay, nóng, nhiều dầu mỡ, đường, tinh bột...
- Duy trì lối sống lành mạnh và tránh thức khuya, giữ tinh thần luôn thoải mái
- Sử dụng các sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng và đến từ nhà sản xuất đáng tin cậy, uy tín. Có thể tham khảo bác sĩ da liễu hay chuyên gia để chọn những sản phẩm phù hợp với da của mình
- Tuân thủ chỉ dẫn của bác sĩ da liễu để đạt được kết quả tốt nhất, bạn cũng cần kiên trì và thực hiện quá trình chăm sóc da đúng cách...
- Thăm khám định kỳ để xử lý nám càng sớm càng tốt.
